Bên dưới đây mình có spoil trước 1 phần nội dung của cuốn sách với mục tiêu là để bạn tham khảo và tìm hiểu trước về nội dung của cuốn sách. Để xem được toàn bộ nội dung của cuốn sách này thì bạn hãy nhấn vào nút “Tải sách PDF ngay” ở bên trên để tải được cuốn sách bản full có tiếng Việt hoàn toàn MIỄN PHÍ nhé!
LỜI GIỚI THIỆU
Cùng với công cuộc đổi mới đất nước, sử học Việt Nam hơn mười năm qua đã có những chuyển biến sâu sắc trên con đường đổi mới tư duy và phương pháp nghiên cứu.
Bên cạnh mảng đề tài truyền thống về chống ngoại xâm, truyền thống đấu tranh cách mạng vẫn tiếp tục được triển khai theo chiều sâu; giới sử học thể hiện sự quan tâm nhiều hơn đến các vấn đề kinh tế, xã hội, văn hoá, nhìn nhận và đánh giá lịch sử đất nước toàn diện, khách quan hơn và ngày càng tiệm cận với chân lý lịch sử.
Nhiều sách giáo khoa, giáo trình đã phản ánh được những thành tựu mới của sử học và góp phần nâng cao chất lượng giáo dục truyền thống trong nhà trường.
Trên cơ sở rút kinh nghiệm và cải tiến các bộ giáo trình lịch sử Việt Nam trước đây cho phù hợp với yêu cầu mới, Đại học Quốc gia Hà Nội đã quyết định xây dựng môn học “Tiến trình lịch sử Việt Nam” thành môn học chính thức thuộc khối kiến thức chung cho sinh viên nhóm ngành V.
Cuốn sách này được soạn thảo theo tinh thần bám sát đề cương Tiến trình lịch sử Việt Nam đã được Đại học Quốc gia Hà Nội thẩm định và thông qua, bảo đảm cung cấp cho sinh viên những kiến thức cơ bản, hệ thống về quá trình phát triển liên tục của lịch sử Việt Nam từ khi có con người xuất hiện trên đất nước ta cho đến ngày nay.
Cuốn sách cố gắng phản ánh những thành tựu mới của khoa học lịch sử trong nước và trên thế giới, cũng như những nghiên cứu chuyên sâu của mỗi tác giả; được trình bày theo quan điểm chính thống, kết hợp hài hòa giữa truyền thống và hiện đại. Tuy nhiên, trong khuôn khổ của một giáo trình giản yếu, các tác giả chỉ chú trọng cung cấp cho sinh viên một bức tranh tổng quát về diễn tiến lịch sử, với những đặc điểm chủ yếu và quy luật phát triển cơ bản của lịch sử đất nước, chứ chưa thể đi sâu, trình bày, lý giải đầy đủ mọi vấn đề, sự kiện.
Trong khi một bộ giáo trình lịch sử Việt Nam đầy đủ và cập nhật còn đang trong kế hoạch xây dựng, và các bộ thông sử Việt Nam đã lâu chưa được sửa chữa, bổ sung, thì Tiến trình lịch sử Việt Nam — dù chỉ là một cuốn sách giản yếu — vẫn phần nào đáp ứng được nhu cầu học tập chuyên sâu của sinh viên ngành Lịch sử, cũng như nhu cầu nghiên cứu, tham khảo của độc giả trong và ngoài nước yêu mến lịch sử dân tộc.
Sách được chia làm hai phần: Lịch sử Việt Nam cổ – trung đại và Lịch sử Việt Nam cận – hiện đại.
- Phần thứ nhất gồm 6 chương, trình bày tiến trình phát triển của các hình thái kinh tế – xã hội từ công xã nguyên thủy, qua phương thức sản xuất châu Á, chế độ phong kiến, đến trước khi nước ta bị thực dân Pháp xâm lược.
- Phần thứ hai trình bày thời kỳ từ khi thực dân Pháp xâm lược Việt Nam (1858) cho đến nay, gồm 7 chương: 4 chương về giai đoạn cận đại (1858–1945) và 3 chương về giai đoạn hiện đại (1945 đến nay).
Phân công biên soạn:
Phần thứ nhất:
- Chương I, II: PGS.TS. Nguyễn Quang Ngọc
- Chương III, IV: PGS.TS. Nguyễn Thừa Hỷ
- Chương V, VI: GS.TSKH. Vũ Minh Giang
Phần thứ hai:
- Chương VII, VIII: GS.TS. Đỗ Quang Hưng
- Chương IX: PGS.TS. Phạm Xanh
- Chương X, XI: PGS.TS. Nguyễn Đình Lê
- Chương XII: PGS.TS. Trương Thị Tiến
Mặc dù các tác giả đã hết sức cố gắng, nhưng chắc chắn cuốn sách không tránh khỏi thiếu sót. Chúng tôi mong nhận được nhiều ý kiến đóng góp quý báu của bạn đọc gần xa — về nội dung, hình thức, phương pháp nghiên cứu và trình bày — để các tác giả có thêm cơ hội nâng cao, hoàn thiện cuốn sách, phục vụ ngày càng tốt hơn, hiệu quả hơn cho chương trình giảng dạy, học tập và nghiên cứu Lịch sử Việt Nam.
Sách được biên soạn và hoàn thành trong khuôn khổ Chương trình giáo trình của Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn thuộc Đại học Quốc gia Hà Nội, với sự động viên giúp đỡ của Nhà xuất bản Giáo dục; sự đóng góp ý kiến của các giáo sư: Đinh Xuân Lâm, Phan Đại Doãn, Lê Mậu Hãn; của nhiều nhà sử học trong Hội Khoa học Lịch sử Việt Nam; đặc biệt là các thầy cô trực tiếp giảng dạy môn Tiến trình lịch sử Việt Nam cùng nhiều khóa sinh viên thuộc Đại học Quốc gia Hà Nội.
Chúng tôi xin gửi lời cảm ơn chân thành và sâu sắc đến tất cả những sự giúp đỡ quý báu đó.
CÁC TÁC GIẢ
MỞ ĐẦU
Việt Nam nằm ở khu vực Đông Nam Á; phía Bắc giáp nước Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa; phía Tây và Tây Nam giáp Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Lào và Vương quốc Campuchia; phía Đông và Nam giáp Biển Đông, với đường bờ biển dài 3.260 km và khoảng hơn 3.000 hòn đảo lớn nhỏ.
Diện tích Việt Nam khoảng 330.000 km² đất liền, phần biển rộng gấp nhiều lần. Với vị thế tự nhiên đặc biệt như vậy, Việt Nam sớm trở thành chiếc cầu nối giữa châu Á và Thái Bình Dương, giữa Đông Nam Á lục địa và Đông Nam Á hải đảo — nơi giao điểm của các tuyến đường, luồng hàng hóa từ Đông sang Tây, từ Nam lên Bắc, và là vùng giao thoa của nhiều nền văn hóa, văn minh lớn trên thế giới.
Truyền thuyết Hồng Bàng giải thích nguồn gốc dân tộc Việt Nam là sự “kết duyên” giữa hai giống Tiên và Rồng — Âu Cơ thuộc Lục quốc (trên cạn) và Lạc Long Quân thuộc Thủy quốc (duyên hải, hải đảo). Những huyền thoại này được kiểm chứng bằng các di tích, di vật khảo cổ học phong phú, đa dạng và liên tục, xác nhận thực tế rằng cùng với quá trình hình thành đất nước, con người Việt Nam đã sớm khai chiếm cả núi rừng, đồng bằng và biển cả, biết tận dụng và thích nghi với điều kiện tự nhiên, tạo nên thế mạnh căn bản của cộng đồng ngay từ thuở khai sinh.
Thiên nhiên Việt Nam đa dạng: gồm vùng đồng bằng ven biển, trung du, cao nguyên và núi rừng. Việt Nam nằm trong vùng nhiệt đới gió mùa, nhiều nắng mưa, có nhiều tiểu khí hậu; thế giới động – thực vật phong phú. Trong lòng đất có nhiều khoáng sản có giá trị kinh tế cao. Đây có thể xem là vùng thiên nhiên “hào phóng”, nhưng cũng vô cùng khắc nghiệt, thường xuyên gây ra thiên tai, thử thách con người.
Hiện nay, Việt Nam có 54 tộc người với hơn 80 triệu dân. Người Kinh (hay Việt) chiếm khoảng 86%; 53 tộc thiểu số chiếm khoảng 14%. Về ngôn ngữ, các tộc người thuộc 8 nhóm của các hệ Nam Á, Thái, Nam Đảo và Hán-Tạng như: Môn-Khmer, Việt-Mường, Mông-Dao, Tày-Thái, Tạng-Miến, Hán, Nam Đảo…
Lãnh thổ và cư dân Việt Nam được hình thành, định hình qua tiến trình lịch sử. Lịch sử Việt Nam là lịch sử của một cộng đồng nhiều tộc người — có tộc đa số, có tộc thiểu số, có tộc đến trước, có tộc đến sau — nhưng một khi đã hòa vào cộng đồng dân tộc Việt, thì đều chung sức, chung lòng dựng nước và giữ nước. Suốt chiều dài lịch sử, nhân dân các dân tộc, từ miền núi đến miền xuôi, cùng nhau xây đắp phẩm chất, cốt cách con người Việt Nam, tạo dựng nền văn hóa, văn hiến Việt Nam độc đáo, với nhiều giá trị cao đẹp.
Lịch sử chống ngoại xâm là đặc điểm nổi bật, xuyên suốt tiến trình lịch sử Việt Nam. Tuy nhiên, lịch sử chống ngoại xâm không phải là toàn bộ lịch sử dân tộc. Sự phát triển kinh tế, những thành tựu văn hóa, xã hội mới chính là cơ sở tồn tại và phát triển đất nước — là sức mạnh vật chất và tinh thần giúp dân tộc ta vượt qua thử thách, làm nên những chiến công kỳ diệu.
Lịch sử dựng nước và giữ nước gian truân, hào hùng ấy đã kết tinh thành những giá trị truyền thống tiêu biểu cho sức sống và bản sắc dân tộc, để lại cho hôm nay và mai sau những bài học lịch sử và di sản vô giá