Sách Văn Hóa Việt Nam Với Đông Nam Á PDF tải FREE

THAY LỜI TỰA

Có dư luận cho rằng, rồi đây một thị trường chung sẽ phải thành hình cho khu vực Đông Nam Á.
Sự liên kết kinh tế ấy sẽ cho phép mỗi quốc gia trong khu vực thêm nhiều cơ hội để tự tồn tại và phát huy.
Một ý kiến đẹp đáng được đón nhận và nghiên cứu.

Tuy nhiên, trên bình diện quốc tế, các tổ chức chính trị, kinh tế, quân sự, do tự bản chất mang nhiều mâu thuẫn và dị biệt nội tại, thường chỉ phát sinh do nhu cầu nhất thời, nên không đủ đảm bảo cho sự liên kết lâu dài như mong muốn.

Cuốn Văn Hóa Việt Nam với Đông Nam Á ra đời với một tham vọng khiêm tốn:

• Trình bày và nghiên cứu khái quát một số dữ kiện địa lý, nhân chủng, lịch sử, kinh tế, đặc biệt là triết lý và tôn giáo, những yếu tố đã cùng nhau đúc nên đặc tính con người Đông Nam Á nói chung.
  Qua đó, chứng minh rằng khu vực này tự ngàn xưa đã có những điểm đồng quy, nhất là trong tinh thần xử thế và đối nhân tiếp vật.
• Đồng thời, góp phần gây dựng ý thức sâu sắc về tầm quan trọng của văn hóa, và vai trò quyết định của nó trong cuộc đấu tranh không ngừng của mỗi dân tộc qua các thời đại.

Theo nguyên tắc “quá khứ đảm bảo tương lai”, mọi dự tính như việc hình thành một thị trường chung Đông Nam Á đều phải được xây dựng trên những yếu tố văn hóa căn bản, vốn là sợi dây liên lạc và cảm thông giữa các quốc gia trong khu vực từ nhiều thế kỷ.

Tác giả cũng muốn bày tỏ rằng, mọi đề nghị nhằm đoàn kết các dân tộc trong khu vực, để bảo tồn và phát huy tinh thần văn hóa truyền thống, chống lại mọi trào lưu khuynh đảo, dù xuất phát từ đâu, chắc chắn sẽ gặp ở dân tộc Việt Nam một niềm hoan hỷ đón nhận và hợp tác nhiệt thành.
Người Việt Nam vốn có tâm hồn dung hợp, sống trong tình lân bang hòa hiếu, biết kính trọng tư tưởng và tập quán của dân tộc khác.
Người Việt Nam chỉ có một niềm tự hào và một sức sống: đó là khả năng đồng hóa tinh hoa văn hóa của các dân tộc bạn.

Giáo sư Nguyễn Đăng Thục có đầy đủ thẩm quyền để đàm luận về văn hóa với đồng bào trong nước cũng như các bậc thức giả Đông Nam Á.
Uy tín của Ông, được khẳng định qua nhiều năm tháng trao đổi học thuật, cũng như qua những chuyến xuất ngoại tiếp xúc với các học giả ở Ấn Độ, Tích Lan, Đài Loan, Nhật Bản, Miến Điện…, đã chứng thực điều ấy.

Viết mấy dòng thô thiển này, tôi không dám gọi là “đề tựa” hay “giới thiệu” một nhà văn hóa mà độc giả đã biết, mà chỉ xin được chia sẻ sự cảm thông với tác giả và quý vị độc giả của cuốn sách này.

Sài Gòn, ngày 6 tháng 4 năm 1961
LÊ THÀNH TRỊ
Tiến sĩ Triết học
Tổng Thư ký Hội Việt Nam Nghiên cứu Liên lạc Văn hóa Á Châu

---

ĐỊA LÝ VĂN HÓA Á CHÂU

Xưa nay đã có biết bao quan điểm bàn về văn hóa Đông phương và Tây phương.
Có thể nói, lịch sử cận đại phần lớn xoay quanh vấn đề này.

Có quan điểm cho rằng, Đông là Đông, Tây là Tây, hai bên không thể gặp nhau, như lời văn hào Anh Kipling từng viết:

“East is East and West is West,
Never the twain shall meet.”
(Đông là Đông, Tây là Tây, đôi bên chẳng thể gặp nhau.)

Đây là quan điểm phổ biến nhất trong dư luận thế giới.

Lại có người cho rằng, không phải tinh thần nhân loại chia Đông và Tây, mà là sự đối lập giữa vật chất và tinh thần, như thi hào Ấn Độ từng viết:

“Man is man and machine is machine,
Never the twain can meet.”
(Người là người, máy là máy — hai bên chẳng thể hòa hợp.)

Ngoài ra, còn những luận điểm khác:

• Rằng văn hóa Đông phương tĩnh, văn hóa Tây phương động.
• Rằng Đông phương bảo thủ, còn Tây phương tiến hóa…

Và theo đà suy luận “vơ đũa cả nắm” ấy, người ta dần xem Đông và Tây như hai khái niệm trừu tượng, tách biệt hoàn toàn, không còn gắn liền với lịch sử, địa lý hay khí hậu, tức là không có quan hệ với không gian và thời gian — nơi con người sinh sống và hoạt động.

Thực ra, nếu hai danh từ “Đông phương” và “Tây phương” còn mang ý nghĩa thiết thực, thì ta không thể xét chúng tách rời con người thực tại — con người bằng xương bằng thịt, sống trong điều kiện lịch sử, địa lý, khí hậu và xã hội nhất định.

Nói cách khác, Đông và Tây chỉ là hai trạng thái sinh hoạt khác nhau của cùng một nhân loại, đều biết yêu, biết ghét, biết tìm hiểu và sống theo những lý tưởng mà mình tin tưởng.

Nhân loại không thể tồn tại và tiến hóa nếu không thích ứng với thiên nhiên, điều hòa được mối quan hệ với môi trường địa lý – khí hậu để tránh bị tiêu diệt.
Bởi vậy, khi muốn so sánh Đông – Tây, ta phải xét đến hoàn cảnh địa lý và khí hậu của từng vùng.

Hoàn cảnh ấy vốn đã khác nhau từ nguồn gốc khởi phát:

• Văn minh Đông phương, ở Trung Hoa và Ấn Độ, nảy nở bên các lưu vực sông lớn, trải dài từ vùng ôn đới đến nhiệt đới.
• Trong khi đó, văn minh Tây phương, ở Hy Lạp và La Mã, phát triển tại những bán đảo và hải đảo ôn đới, phần nào cách biệt với lục địa.

Do đó, người Tây phương hướng ra biển, phát triển bằng thương nghiệp và chinh phục, còn người Đông phương hướng vào đất liền, phát triển bằng nông nghiệp và chăn nuôi.

Từ khởi điểm ấy, hai nền văn hóa đã hình thành tính cách khác nhau:
Tây phương hiếu động, Đông phương hiếu tĩnh.
Tây phương xem con người và thiên nhiên là hai thế giới đối lập, còn Đông phương lại nhìn Thiên – Địa – Nhân như ba yếu tố hòa hợp trong cùng một thể.

Như thi hào Ấn Độ R. Tagore từng viết rất tinh tế:

“Thiên nhiên đối với chúng ta không phải là đối thủ để tranh thắng,
mà là con đường dẫn ta đến hòa điệu và viên mãn.”

Và đúng như Kinh Dịch đã dạy từ ngàn xưa:

“各正性命，保合太和，乃利貞。”
(Các chính tính mệnh, bảo hợp thái hòa, nãi lợi trinh.)

Nghĩa là: “Mỗi vật giữ trọn bản tính chính đáng của mình, bảo toàn và hòa hợp với đại hòa khí, ắt sẽ có lợi lâu dài.”

Khổng Tử cũng từng nói trong Luận Ngữ:

“Tri chi bất như hiếu chi,
Hiếu chi bất như lạc chi.”
(Biết đạo không bằng yêu đạo, yêu đạo không bằng vui đạo.)

---

Tóm lại, giữa Đông và Tây không có sự đối nghịch tuyệt đối, mà là hai phương diện sinh hoạt khác nhau của cùng một nhân loại — hai con đường khác nhau đi đến chân lý, hạnh phúc và sự hòa hợp giữa con người và vũ trụ.