Tải FREE sách Hoang Mạc Tarta PDF có tiếng Việt

LỜI GIỚI THIỆU

Tọa lạc trên xứ sở là một trong những cái nôi văn minh cổ đại, đất nước Italia trong suốt chiều dài lịch sử của mình đã tạo ra truyền thống và những giá trị văn hóa nghệ thuật rực rỡ, độc đáo, sang trọng và lan tỏa vào loại hàng đầu thế giới. Đến ngày nay, ánh hào quang đó vẫn không lu mờ, khuất lấp. Thế kỷ XX nền văn chương Italia vẫn sản sinh ra những tên tuổi lớn như Moravia, Pirandello, Paveze, Eco… và trong số đó có Dino Buzzati mà chúng tôi muốn giới thiệu với bạn đọc Việt Nam qua các bản dịch trong cuốn sách này.

Dino Buzzati là một trong những nhà văn được đọc nhiều nhất ở Italia – và cả ở ngoài biên giới nước ông; sáng tác đa dạng của ông chiếm một vị trí khá đặc biệt trong văn học Italia thế kỷ XX. Sinh năm 1906 dưới chân núi Alpơ trong một gia đình trí thức, ngay từ nhỏ ông đã được thụ hưởng hai điều góp phần tạo nên tính cách nhà văn tương lai – thư viện gia đình rất lớn và phong cảnh núi rừng hùng vĩ. Tốt nghiệp đại học, từ năm 1928 ông trở thành phóng viên báo chí (cho đến cuối đời ông là một nhà báo cần mẫn và thành đạt), và cũng bắt đầu sự nghiệp văn chương. Năm 1933, Baranabo từ núi xuống, tiểu thuyết đầu tay của ông ra đời, bước đầu bộc lộ triết lí sống của ông: không có gì có thể cứu chuộc, bù đắp được những nỗi khổ đau vô nghĩa mà cuộc đời mang lại cho con người, nên hãy cố sống hòa hợp với thiên nhiên, giữa thiên nhiên. Năm 1935 ông xuất bản cuốn Bí mật khu rừng cũ, nhưng phải đến năm 1940 với Hoang mạc Tácta Dino Buzzati mới thực sự chiếm lĩnh văn đàn.

Hoang mạc Tácta là tác phẩm tiêu biểu, đỉnh cao trong sáng tác của Dino Buzzati và được coi là sự kiện văn học lớn nhất Italia những năm đó. Tình tiết cuốn tiểu thuyết có vẻ đơn giản, kể về cuộc đời một sĩ quan trẻ đến đồn trú tại pháo đài biên giới tiếp giáp hoang mạc bí ẩn Tácta, trải qua những háo hức ban đầu, những đợi chờ đằng đẵng về chiến công, về “một sự kiện quan trọng nào đó sẽ xảy ra”, và cuối cùng kiệt quệ, tiêu phí năm tháng trong những hi vọng mong manh và vô ích. Nhưng đây là tác phẩm đầy tính biểu tượng, từ các trang sách toát ra những suy ngẫm buồn và sâu lắng về đời người và cái chết, về dòng chảy của thời gian không gì cản nổi và càng lúc càng gấp gáp gặm mòn cuộc sống. Cuộc đời kết thúc một cách bi thảm và phi lý. Cuốn tiểu thuyết gợi nhớ đến Kafka, ngay tên tác phẩm ban đầu Buzzati đặt cũng là Pháo đài – một liên tưởng với Lâu đài của Kafka. Tuy nhiên, ở đây cũng có thể có sự khác biệt giữa Buzzati và Kafka – tác giả Hoang mạc Tácta còn để lại cho nhân vật một niềm hi vọng – hay một quan niệm cứu rỗi – rằng sự kiện quan trọng nhất của cuộc đời vẫn còn phía trước: đó là cái chết. Và cuộc đời sẽ không phi lí, vô nghĩa nếu con người bước vào cuộc chiến cuối cùng một cách dũng cảm và thanh thản, đón nhận cái chết như một hiện tượng tự nhiên.

Sau Hoang mạc Tácta, vào những năm trong và sau thế chiến, Buzzati tiếp tục xuất bản nhiều tập sách như Bẩy người đưa tin (tập truyện ngắn, 1942), Cuộc đổ bộ của bầy gấu xuống Cicil (tiểu thuyết năm 1945), Hoảng loạn ở La Scala (tập truyện, 1949). Năm 1958 ông được tặng giải St’rega, một trong những giải thưởng lớn nhất Italia, với tập Sáu mươi truyện ngắn. Năm 1960 ông viết Chân dung phóng đại, thiên truyện được coi là tác phẩm văn học giả tưởng đầu tiên của Italia và được đánh giá khá cao. Tiếp đó là các tiểu thuyết Tình yêu (1963), tập truyện Cá mập Colombo (1966)…

D. Buzzati là nhà văn độc đáo. Sự độc đáo trước hết thể hiện ở văn phong, ở cách quan sát và tái hiện thế giới của ông. Sự độc đáo còn thể hiện ở thái độ sống. Là nhà văn nổi tiếng và gây nhiều bàn luận, nhưng ông rất xa lạ với những tranh cãi văn chương, không quan tâm đến việc phát biểu ý kiến của mình và những đánh giá của người khác về mình. Ông quan niệm “Những vấn đề của tôi chỉ liên quan đến một mình tôi”. Những vấn đề đó ông tự mình giải quyết trong các tác phẩm của mình. Có thể nhờ vậy mà Buzzati trở thành nhà văn thực sự độc lập, không phụ thuộc, mất thì giờ vào những trào lưu, phe nhóm, và kết quả là tạo ra những tác phẩm vượt được không gian và thời gian.

D. Buzzati là nghệ sĩ đa tài, hướng sự tìm tòi nghệ thuật ở nhiều lĩnh vực khác nhau. Ông là một họa sĩ lớn với nhiều bức tranh và triển lãm cá nhân nổi tiếng. Ông viết và xuất bản nhiều tập thơ, kịch, nhạc, phụ trách chuyên mục Phê bình nghệ thuật trên báo… và đều có những thành công nhất định.

Tôi sinh ra ở miền Trung Việt Nam thật xa Italia về mọi phương diện, học tập và trưởng thành ở Nga – xứ sở có truyền thống lịch sử và văn hoá khác cả Việt Nam và Italia, nhưng lại mang lòng ngưỡng mộ và yêu mến nghệ thuật, văn học Italia. Có lẽ tôi là người sớm nhất và nhiều lần giới thiệu Dino Buzzati với bạn đọc Việt Nam – chỉ tiếc những bản dịch nhỏ đầu tiên – các truyện ngắn Gặp gỡ Einstein và Cô gái bay xuống dưới – đã đăng báo nhưng đến nay chưa tìm lại được để đưa vào tập sách này.

Tuyển tập tác phẩm Dino Buzzati lần này ra mắt bạn đọc Việt Nam với tiểu thuyết Hoang mạc Tácta, truyện giả tưởng Chân dung phóng đại và 17 truyện ngắn là kết quả bước đầu trong ước muốn giới thiệu một cách đầy đủ nhà văn này ở Việt Nam, và cùng với Truyện cổ dân gian Italia đã ra mắt bạn đọc là hai cuốn sách mở đầu cho bộ Hợp tuyển văn học Italia dự kiến thực hiện vào những năm đầu thế kỷ XXI với sự hỗ trợ của Ủy ban Quốc gia về hỗ trợ văn hóa Italia ở nước ngoài và Đại sứ quán Italia tại Việt Nam.

Với nhiều hạn chế về thời gian, khả năng cũng như nguồn tư liệu, chắc chắn việc tổ chức bản thảo còn có nhiều thiếu sót, xin được bạn đọc, các nhà nghiên cứu, dịch thuật góp ý giúp đỡ để chúng tôi có điều kiện hoàn chỉnh tập sách hơn. Nhân đây chúng tôi xin bày tỏ lời chân thành cảm ơn tới ngài Luigi Solari, Đại sứ đặc mệnh toàn quyền Italia tại Việt Nam, các cán bộ Đại sứ quán Italia tại Việt Nam và Giáo sư Giuseppe Barbaro về những giúp đỡ quý báu, tạo điều kiện thuận lợi cho bộ sách ra đời.

ĐOÀN TỬ HUYẾN

---

HOANG MẠC TÁC TA
TIỂU THUYẾT

I

Một sáng tháng Chín, chàng sĩ quan vừa được phong Giovanni Drogo rời thành phố quê hương đến nơi nhậm chức đầu tiên – pháo đài Bastiani. Đêm hôm trước chàng đã bảo phải đánh thức mình sớm, chàng dậy lúc còn mờ tối và lần đầu tiên khoác lên người bộ quân phục trung úy. Mặc xong chàng ra đứng trước gương ngắm nghía mình dưới ánh sáng ngọn đèn dầu hỏa, nhưng trái với sự chờ đợi chàng không cảm thấy chút vui sướng nào.

Căn nhà tĩnh mịch, chỉ từ phòng bên có tiếng sột soạt vọng ra: đó là tiếng bà mẹ đang trở dậy để từ biệt chàng.

Cái ngày bao năm chàng mơ ước đã đến, nay mới là lúc bắt đầu cuộc sống thực sự. Chàng nghĩ đến chuỗi ngày buồn chán ở Học viện quân sự, nhớ lại những buổi chiều phải giam mình trên lớp mà tai dỏng lên nghe âm thanh phố phường khua động những bước chân của những con người rỗi rãi và chắc là sung sướng; nhớ lại những hồi còi báo thức mùa đông trong khu nội trú học viên và bóng ma của sự trừng phạt cứ lởn vởn đe dọa ở đấy. Những ngày đó sao mà buồn tẻ lê thế, chàng cứ nghĩ chúng như không bao giờ chấm hết.

Cuối cùng thì chàng đã thành sĩ quan, không còn phải suốt ngày cắm mặt vào trang sách và giật mình vì giọng nói của viên trung sĩ, nhưng thời gian thì đã trôi đi mất. Cái cuộc sống mà chàng chán ghét đó đã vĩnh viễn lùi vào quá khứ, nhưng nó lại được dệt bằng những năm, những tháng không bao giờ lấy lại được nữa. Tất nhiên, giờ đây chàng đã là một sĩ quan, chàng sẽ có tiền bạc, những người phụ nữ xinh đẹp có thể sẽ để ý đến chàng, tuy nhiên – Giovanni Drogo cảm thấy – những năm tháng đẹp nhất, những năm tháng của tuổi trẻ, đã mãi mãi qua đi. Vừa nghĩ Drogo vừa ngắm nhìn khuôn mặt mình trong gương, cố tìm ở nó một nét gì dễ ưa, nhưng chàng chỉ thấy một nụ cười gượng gạo.

Tất cả chuyện này thật là xuẩn ngốc: vì sao trong giờ phút từ biệt mẹ chàng lại không nở được một nụ cười vui vẻ với bà, như một sĩ quan thực thụ thường làm? Vì sao chàng lại bỏ ngoài tai những lời khuyên dặn cuối cùng của mẹ, chỉ giữ lại cho mình âm thanh giọng nói xiết bao thân thuộc, ấm áp của bà? Vì sao chàng cứ cau có lầm lì đảo quanh khắp phòng tìm kiếm đồng hồ, kính, mũ, mặc dù chúng vẫn ở đâu nguyên đấy? Bởi chàng có phải đi ra trận đâu cơ chứ. Hàng chục trung úy khác, các đồng đội của chàng, cũng như chàng giờ này rời tổ ấm gia đình, nhưng họ ra đi vui vẻ, đầy ắp tiếng cười, như là đi dự hội vậy. Cớ sao khi trò chuyện với mẹ, chàng lại chỉ thốt ra những câu tầm thường, vô nghĩa thay cho những lời âu yếm, động viên? Nỗi buồn của cuộc đi xa đầu tiên rời khỏi ngôi nhà cũ, nơi tiếng khóc chào đời của chàng gắn với bao hy vọng tốt đẹp, những niềm lo lắng thường tình nảy sinh bởi mọi đổi thay trong cuộc sống, tình cảm xúc động khi chia tay mẹ, tất cả những cái đó đã choán ngập lòng chàng, nhưng mạnh hơn cả là một ý nghĩ lạ lùng, không sao dứt ra được, một linh cảm mơ hồ về những sự kiện thảm khốc nào đấy, dường như chàng đang đi đến một nơi không có đường về.

Anh bạn thân Francesco Veskovi cưỡi ngựa đưa tiễn chàng một quãng đường. Tiếng vó ngựa khua giòn trên các đường phố vắng. Trời mới tảng sáng, thành phố còn say giấc, nhưng đâu đó trên các tầng cao đã có những khung cửa sổ mở ra và từ các ô cửa có những bộ mặt mệt mỏi ngó xuống để trong một thoáng thờ ơ ngắm nhìn bức tranh tuyệt đẹp của buổi sáng đang rạng.

Hai người bạn đi bên nhau im lặng. Drogo cố hình dung cái pháo đài Bastiani thế nào nhưng không sao hình dung nổi. Chàng thậm chí không biết nó nằm ở đâu, đường đi tới đó bao xa. Một số người nói đi ngựa tới đó phải mất một ngày, số khác bảo nhanh hơn, nhưng có lẽ trong số người chàng hỏi thăm chưa có ai từng đến đó.

Đến cổng thành Veskovi bắt đầu huyên thuyên đủ chuyện, cứ như Drogo đang đi dạo, rồi đột nhiên anh ta nói:

• Cậu có thấy ngọn núi xanh đằng xa kia không? Đấy đấy, chính ngọn đó. Cậu thấy khu nhà trên chót đỉnh chứ? Đó là một phần của Pháo đài, cái đồn tiền tiêu của nó. Hai năm trước tớ và ông chú đã đi săn ở đó.

Hai người đã đi ra ngoài đường thành. Trải dài trước mặt là những ruộng ngô, đồng cỏ và những khu rừng lá đỏ mùa thu. Họ đi bên nhau trên con đường trắng ngập ánh mặt trời. Họ thân nhau từ bé: nhiều năm ở cạnh nhà nhau, cùng nhau chơi trong hội trẻ con và ít có ngày nào không gặp nhau. Sau đó gia đình Veskovi trở nên giàu có, Drogo chọn đường binh nghiệp, hai người bạn thế là cứ xa nhau dần. Cuộc sống sung túc nhởn nhơ của Veskovi xa lạ với Drogo: phía trước chàng là chặng đời còn mù mịt và những công việc quan trọng. Drogo cảm thấy thậm chí bước đi hai con ngựa của họ cũng khác nhau: con ngựa của chàng đi không nhẹ nhàng, khỏe khoắn, mà như có điều gì lo lắng, căng thẳng, rõ ràng ngay cả đến con vật cũng cảm thấy tất cả giờ đây sẽ khác.

Đường lên dốc. Đứng trên đỉnh dốc Drogo ngoái lại sau, nheo mắt cho đỡ chói nhìn xuống thành phố; trên lớp mái nhà phơ phất bay lên những làn khói buổi sớm. Xa xa chàng nhìn thấy ngôi nhà thân thuộc, nhận ra ô