Bên dưới đây mình có spoil trước 1 phần nội dung của cuốn sách với mục tiêu là để bạn tham khảo và tìm hiểu trước về nội dung của cuốn sách. Để xem được toàn bộ nội dung của cuốn sách này thì bạn hãy nhấn vào nút “Tải sách PDF ngay” ở bên trên để tải được cuốn sách bản full có tiếng Việt hoàn toàn MIỄN PHÍ nhé!
LỜI NHÀ XUẤT BẢN
Chúng tôi xin trân trọng giới thiệu đến bạn đọc cuốn sách “Chế độ dân chủ: Nhà nước và Xã hội”, do Nhà xuất bản Hệ thống Giáo dục của Cộng hòa Liên bang Nga phát hành năm 1995, ngay sau khi Liên Xô sụp đổ.
Đây là tài liệu học tập (sách giáo khoa) dành cho các trường phổ thông, không chỉ dành cho học sinh mà còn cho giáo viên và phụ huynh. Cuốn sách này được xem là một thử nghiệm đầu tiên trong việc biên soạn sách giáo khoa về dân chủ.
Tại sao cần phải dạy về dân chủ?
Theo các tác giả: “Tự do có thể là khát vọng bẩm sinh của con người, nhưng thực hành dân chủ thì phải học mới biết.”
Vì sao đến nay, ở Nga, việc dạy về dân chủ mới được thử nghiệm?
Câu trả lời là: vì suốt chiều dài lịch sử (tính đến thập niên 90 của thế kỷ XX), người Nga chưa thực sự hiểu rõ dân chủ theo nghĩa phổ quát của nhân loại, và trong lịch sử, dân chủ chưa bao giờ được đặt đúng vị trí của nó tại Nga.
Từ cuốn sách này, bạn đọc có thể học được nhiều điều cơ bản và quan trọng:
- Thế nào là dân chủ,
- Xã hội dân chủ và các giá trị dân chủ,
- Quyền con người trong xã hội dân chủ,
- Xã hội dân sự,
- Các hình thức tổ chức của chính quyền và nhà nước,
- Văn hóa chính trị và văn hóa quyền lực, v.v…
Nội dung sách được trình bày mạch lạc, dễ hiểu, kèm theo nhiều minh họa sinh động và hấp dẫn, giúp người đọc dễ tiếp cận.
Trong bối cảnh toàn cầu hóa ngày nay, chúng ta đang hội nhập vào thế giới hiện đại – một thế giới phong phú, đa dạng nhưng cũng đầy bất trắc. Muốn hợp tác để phát triển và tránh được hiểm nguy, chúng ta phải hiểu được người khác, tôn trọng sự khác biệt, và trao đổi qua văn hóa, đặc biệt là văn hóa chính trị.
Chính vì lý do đó, Nhà xuất bản Tri Thức trân trọng giới thiệu với độc giả Việt Nam cuốn tài liệu học tập quý giá này.
Một trong những mục tiêu quan trọng của nền giáo dục tiên tiến là giáo dục thế hệ trẻ ý thức công dân, không chỉ đối với đất nước mình, mà còn với toàn cầu. Do vậy, chúng tôi cũng xin mời bạn đọc chú ý đến phần phụ lục ở cuối sách – nơi có Tuyên ngôn Quốc tế Nhân quyền và Dân quyền của Liên Hiệp Quốc.
Cuối cùng, xin bạn đọc lưu ý:
Các thuật ngữ như “Xã hội chủ nghĩa”, “Cộng sản chủ nghĩa”, “Đảng Cộng sản”, “Chế độ Cộng sản”… được dùng trong cuốn sách này chỉ để nói về mô hình xã hội chủ nghĩa cụ thể theo kiểu Xô viết cũ, mô hình đã sụp đổ do những bất cập nội tại, cùng với các Đảng Cộng sản Liên Xô và Đông Âu cũ, vốn đã tự giải thể từ những năm 1990 của thế kỷ XX.
LỜI GIỚI THIỆU
A. G. ASMOLOV
Các bạn đang cầm trên tay cuốn sách giáo khoa mang tên “Chế độ dân chủ: Nhà nước và Xã hội.”
“Thế thì sao?” – có thể bạn sẽ hỏi. Tại sao cuốn sách này lại nhận được sự quan tâm rộng rãi, không chỉ của học sinh mà còn của các bậc phụ huynh và toàn xã hội?
Câu trả lời thật đơn giản: vì chúng ta đang khát – khát dân chủ.
Chúng ta nói rất nhiều về dân chủ, nhưng dân chủ thực sự là gì thì lại ít ai hiểu rõ. Cuốn sách này không chỉ đơn thuần để kể về dân chủ, mà là một hành trình khám phá văn hóa dân chủ – nơi người đọc sẽ học cách hiểu, cảm nhận và thực hành dân chủ trong đời sống hàng ngày.
1. Nhiệm vụ thứ nhất: Hình thành nhận thức pháp lý
Cuốn sách nhằm giúp học sinh hình thành nhận thức pháp lý – tức là khả năng hiểu và bảo vệ bản thân bằng pháp luật trong một thế giới đầy mâu thuẫn.
- Nó giúp trẻ em biết cách đưa ra quyết định đúng đắn, có trách nhiệm trong các tình huống phức tạp về mặt pháp lý.
- Nó giúp các em tìm thấy điểm tựa khi đối diện với những thách thức trong cuộc sống.
Và chính vì vậy, sự xuất hiện của một cuốn sách giáo khoa về nhận thức pháp lý là điều tất yếu – là bước đi mới trong nền giáo dục văn hóa Nga.
2. Nhiệm vụ thứ hai: Xây dựng văn hóa pháp lý cho học sinh, giáo viên và phụ huynh
Không phải ngẫu nhiên mà tác giả nhấn mạnh “bộ ba” này: học sinh – giáo viên – phụ huynh.
Bởi cả ba đối tượng này đều cần được học về dân chủ.
Tất cả chúng ta – người lớn, cha mẹ, thầy cô – đều còn thiếu hiểu biết về dân chủ, và chính nền giáo dục Nga cũng thiếu hụt nghiêm trọng trong lĩnh vực này.
Cuốn sách được viết rõ ràng, dễ hiểu, hài hước, giúp học sinh tự nhận ra mình trong các nhân vật minh họa – đó có thể là Quốc hội, các chính khách, hay thậm chí là Tổng thống.
Thông qua những tình huống thực tế (được trình bày như trò chơi), học sinh sẽ dễ dàng tiếp cận và cảm nhận tinh thần dân chủ, không phải bằng cách học thuộc, mà bằng trải nghiệm sống.
Đây không phải là cuốn sách “đọc – chép – kể lại”, mà là một cuốn sách của trải nghiệm, nơi học sinh được “cảm nhận – sống – hiểu”.
Từ nguyên tắc “học thuộc” chuyển sang “trải nghiệm thực tế” – đó chính là con đường mà cuốn sách này mở ra.
Chúng tôi không thích dùng những lời hoa mỹ, nhưng trong trường hợp này, hoàn cảnh đòi hỏi chúng tôi phải nói thẳng.
Đây là cuốn sách đầu tiên ở Nga viết về văn hóa dân chủ của con người.
Trước đó, cuốn “Những cuộc phiêu lưu của Con người bé nhỏ” của Andrey Usatrey đã giúp trẻ em 6–7 tuổi tiếp cận Tuyên ngôn Quốc tế Nhân quyền qua truyện cổ tích và trò chơi. Cuốn sách hiện tại là bước tiếp theo trong hành trình giáo dục ấy.
Đằng sau những bước đi này là một chiến lược của hệ thống giáo dục công Nga, nơi “công cộng” không chỉ là khái niệm về trường học, mà còn bao gồm giáo dục gia đình và giáo dục xã hội, tất cả đang cùng thay đổi căn bản.
Cuốn sách này là một phần thiết yếu của nền giáo dục mới, tiếp nối những gì Andrey Usatrey đã khởi xướng, nhưng đồng thời đặt ra những nhiệm vụ và vấn đề mới – phản ánh giai đoạn lịch sử mà nước Nga đang trải qua.
Như A. M. Pantrenko, nhà sử học nổi tiếng, từng nói:
“Các cuộc cách mạng ở châu Âu – dù là Anh hay Pháp – đều trải qua chu trình: đảo chính – nội chiến – độc tài – phục hồi. Sau đó, như một tiếng vọng, lại xuất hiện những biến động xã hội ít khốc liệt hơn.”
Còn ở Nga, “phục hồi” đã không và sẽ không xảy ra, dù một số người hoàng tộc hay người theo chủ nghĩa quân chủ có mơ tưởng điều đó.
Đúng là những biểu tượng cũ đã quay lại:
- Quốc kỳ ba màu tung bay,
- Nhà thờ phục sinh,
- Các vị Sa hoàng được tôn vinh,
nhưng đó chỉ là những biểu hiện bề ngoài.
Ngai vàng không trống – ngai vàng đã bị bãi bỏ.
Và chính vì ngai vàng đã bị bãi bỏ, nên sự phục hồi chế độ cũ sẽ không còn, để nước Nga không quay lại nền văn hóa toàn trị.
Cuốn sách mà bạn đang cầm trên tay sẽ giúp nước Nga chuyển mình:
- Từ văn hóa vị lợi sang văn hóa nhân phẩm,
- Từ chế độ chuyên quyền sang chế độ dân chủ,
- Từ thần quyền và bạo quyền sang ý thức công dân tự do.
Trên ngai vàng của nước Nga hôm nay sẽ không còn vua hay Sa hoàng, mà là nền dân chủ –
một nền dân chủ mà tất cả chúng ta phải học,
và một nền dân chủ mà chúng ta hy vọng con cháu mình sẽ được sống trong đó.
Trân trọng,
A. G. Asmolov