Bên dưới đây mình có spoil trước 1 phần nội dung của cuốn sách với mục tiêu là để bạn tham khảo và tìm hiểu trước về nội dung của cuốn sách. Để xem được toàn bộ nội dung của cuốn sách này thì bạn hãy nhấn vào nút “Tải sách PDF ngay” ở bên trên để tải được cuốn sách bản full có tiếng Việt hoàn toàn MIỄN PHÍ nhé!
“CỨ LÀM ĐI!” – CÂU THẦN CHÚ CỦA NGƯỜI SÁNG TẠO
Họa sĩ Thành Chương
Tôi, cũng như tất cả những người làm nghệ thuật khác, luôn sợ sự cũ kỹ, sợ bản thân bị rơi vào vòng lặp, sợ một ngày nào đó mọi thứ mình tạo ra chỉ là phiên bản sao mờ nhạt của chính mình. Vì vậy, tôi chọn cách phá bỏ những quy tắc, vượt ra khỏi vùng an toàn – không chỉ trong sáng tác mà trong cả đời sống. Họ không để tóc dài, tôi để tóc dài. Khiêu vũ bị xem là cấm kỵ, tôi đi học khiêu vũ. Tôi luôn làm những điều mình muốn, dám làm điều bị cấm, vì tôi tin rằng tự do sáng tạo chỉ tồn tại khi con người không sợ sai. Trong nghệ thuật, điều bị cho là “không được phép” lại chính là mảnh đất màu mỡ nhất để gieo trồng cái mới. Nhờ vậy, tranh của tôi khác biệt, có “chữ riêng”.
Mới đây, tôi nhận lời viết lời giới thiệu cho cuốn Keep Going (Cứ làm đi!) của Austin Kleon – một cuốn sách nói về việc giữ vững tinh thần sáng tạo và niềm tin giữa thế giới hỗn loạn. Tôi nhận ra mình đồng cảm với tác giả đến kỳ lạ.
Mỗi buổi sáng, tôi tự hỏi: “Hôm nay mình nên làm gì?” Câu hỏi tưởng chừng đơn giản ấy lại khiến nhiều người day dứt. Giữa những chuỗi ngày lặp lại, mông lung và vô vị, chúng ta dễ đánh mất cảm hứng sống. Khi đối diện câu hỏi đó, có người chọn hăng hái bắt đầu, cũng có người thở dài buông xuôi. Một số khác thì lê bước đến bàn làm việc, uể oải, mệt mỏi, tự hỏi liệu đam mê có còn hay chỉ còn lại nghĩa vụ. Và dần dần, chúng ta chẳng còn phân biệt nổi đâu là hứng khởi, đâu là bế tắc.
Chúng ta bị mắc kẹt trong guồng quay: ăn – ngủ – làm việc, để rồi sức sáng tạo khô cạn, tâm hồn chai sạn. Càng cố thoát, ta càng lún sâu: “Tại sao mình làm việc này? Tại sao không tạo ra điều khác biệt?” Những câu hỏi ấy như chiếc lưới vô hình bóp nghẹt người sáng tạo. Vì thế, tôi chọn đi ngược. Tôi làm những gì bị cấm, tôi thử những gì không ai dám thử.
Austin Kleon, sau nhiều năm sống cùng nghệ thuật, cũng đi đến cùng kết luận: Cuộc sống không bao giờ dễ dàng, sáng tạo càng không. Điều duy nhất ta có thể làm là cứ làm, không ngừng làm, làm bằng tất cả tâm huyết. Tôi hoàn toàn đồng ý. Nghệ thuật không nhất thiết phải luôn mới mẻ rực rỡ, mà chỉ cần chân thành và trung thực. Cái “mới” thực sự không nằm ở hình thức, mà ở tinh thần và sự dấn thân.
Cuốn Cứ làm đi! của Kleon không chỉ dành cho họa sĩ, nhà văn hay nhạc sĩ – nó dành cho bất kỳ ai muốn sống một cuộc đời sáng tạo và ý nghĩa hơn. Mười nguyên tắc trong sách là những “điểm tựa” giúp con người giữ lửa, tập trung và tìm lại “chất riêng” của mình. Dù bạn là doanh nhân, giáo viên, nhân viên văn phòng hay sinh viên, tinh thần “cứ làm đi” đều có thể thay đổi cách bạn nhìn thế giới.
Cuộc sống không có quy tắc bất biến. Mỗi người đều có hành trình riêng. Hãy đọc, chiêm nghiệm, chọn lọc điều phù hợp, và quan trọng nhất: đừng bao giờ dừng lại.
Cứ làm đi – rồi mọi thứ sẽ dần sáng tỏ.
(Hà Nội, ngày 4/6/2020)
Tôi viết cuốn sách này vì tôi cần đọc một thứ như vậy
Vài năm trước, mỗi sáng thức dậy, tôi đọc tin tức và cảm thấy thế giới ngày càng hỗn loạn. Tôi đã sáng tạo hơn mười năm, nhưng mọi thứ không hề dễ dàng hơn. Đáng lẽ ra, khi có kinh nghiệm, ta phải thấy nhẹ nhàng hơn, nhưng không – thế giới này vốn đã điên rồ, và sáng tạo là hành trình đầy thử thách.
Tôi nhận ra rằng: cuộc sống sẽ không bao giờ dễ. Thay vì chờ đợi mọi thứ “ổn định” rồi mới bắt đầu, ta phải chấp nhận sự bất định ấy và tiếp tục bước đi. Nghệ thuật là con đường dài, còn đời người thì ngắn ngủi.
Cho dù bạn đang khởi đầu, đang thất bại, đang thành công hay đang kiệt sức, câu hỏi vẫn luôn là: Làm sao để không ngừng tiến bước?
Cuốn sách này là câu trả lời của tôi – mười nguyên tắc để duy trì sáng tạo và sống trọn vẹn. Những bài học trong đó không chỉ áp dụng cho nghệ sĩ, mà cho tất cả những ai muốn sống sáng tạo: doanh nhân, sinh viên, giáo viên, người về hưu, nhà hoạt động xã hội…
Không có quy tắc bất biến nào cả. Cuộc sống là nghệ thuật, không phải khoa học. Bạn có thể tiếp thu, chọn lọc và bỏ đi những gì không hợp. Chỉ cần một điều: Đừng dừng bước.
Hãy sống trọn vẹn từng ngày
Laurie Anderson từng nói:
“Không ai biết trước điều gì sẽ xảy ra.
Đừng phí hoài thời gian lo lắng.
Hãy làm điều tuyệt vời nhất trong khả năng của mình – mỗi ngày.”
Khi nghe ai nói “hành trình sáng tạo”, tôi thường bật cười – nghe quá to tát. Hành trình của tôi thực ra chỉ dài… ba mét, từ cửa sau đến bàn làm việc. Mỗi sáng, tôi nhìn tờ giấy trắng và nghĩ: “Hôm qua mình vừa làm việc này mà?”
Sáng tạo không phải là cuộc phiêu lưu hào hùng như của Odysseus, mà là cuộc vật lộn của Sisyphus – ngày ngày đẩy tảng đá lên đỉnh núi. Tôi không thấy mình như anh hùng điện ảnh, mà như nhân vật Phil Connors trong Groundhog Day – người bị mắc kẹt trong vòng lặp thời gian, sống mãi một ngày không bao giờ kết thúc.
Câu hỏi “Nếu bị kẹt mãi trong một ngày lặp lại, bạn sẽ làm gì?” chính là câu hỏi dành cho mọi người sáng tạo. Câu trả lời của bạn chính là nghệ thuật của bạn.
Cuộc sống sáng tạo không đi thẳng từ điểm A đến điểm B. Nó là một vòng tròn, nơi ta liên tục trở lại điểm khởi đầu sau mỗi dự án. Không có “đích đến” nào cả, trừ cái chết. Sau mỗi thành công, người ta lại hỏi: “Tiếp theo là gì?”
Những người sáng tạo bền bỉ nhất là những người tìm được nhịp sống của riêng họ – họ làm việc mỗi ngày, bất chấp kết quả. Họ không kiểm soát được thế giới, nhưng họ kiểm soát được thời gian của mình. Và đó là điều duy nhất quan trọng.
Hãy tưởng tượng bạn đang sống trong phiên bản của Groundhog Day: ngày hôm qua đã qua, ngày mai chưa đến – chỉ có hôm nay. Bạn chỉ cần làm tốt nhất trong khả năng của mình, trong 24 giờ này.
“Không ai phát điên vì ngày hôm nay.
Người ta chỉ gục ngã vì hối tiếc ngày hôm qua
và sợ hãi ngày mai.”
— Richmond Walker, Twenty-Four Hours a Day
Lên một lịch trình hằng ngày
Có những ngày tốt, có những ngày tồi. Có lúc bạn tràn đầy cảm hứng, có lúc bạn chỉ muốn biến mất. Lịch trình chính là “tấm lưới” cứu bạn khỏi hỗn loạn. Nó giúp bạn tận dụng từng giờ, từng phút.
Khi bạn bận rộn, lịch trình giúp bạn tập trung. Khi bạn rảnh rỗi, nó giúp bạn không lãng phí thời gian. Dù làm việc ở văn phòng, ở nhà hay vừa trông con vừa viết, tôi vẫn duy trì lịch trình. Bởi vì sáng tạo cần kỷ luật.
Trong cuốn Daily Rituals, Mason Currey ghi lại thói quen của 161 người sáng tạo: Kafka viết lúc đêm khuya, Plath viết lúc sáng sớm, Balzac uống 50 tách cà phê mỗi ngày, Goethe ngửi táo thối để gợi cảm hứng, còn Steinbeck gọt 12 chiếc bút chì trước khi bắt đầu.
Không có lịch trình “chuẩn”. Mỗi người đều khác nhau. Nhưng tự hiểu mình là điều bắt buộc. Bạn cần biết khi nào mình sáng tạo nhất – buổi sáng hay đêm khuya? Khi nào tâm trí mình tỉnh táo nhất? Cần loại bỏ điều gì để có thêm thời gian cho đam mê?
Lịch trình không phải nhà tù. Ngược lại, nó là tự do có trật tự. Khi bạn biết mình sẽ làm gì, bạn giải phóng tâm trí khỏi sự lo lắng và ngẫu nhiên. Giống như Lil Wayne từng viết nhạc ngay cả trong tù, vì trong giới hạn, anh tìm thấy sự tập trung tuyệt đối.
Một chút “giam cầm” tự nguyện – như lịch trình – có thể khiến ta tự do hơn bao giờ hết.
Hãy nghĩ về điều này: nếu mỗi ngày của bạn đều giống nhau, thì chính sự khác biệt nhỏ bé trong ngày hôm nay mới khiến nó trở nên đặc biệt. Không có ngày bình thường, sẽ chẳng có ngày phi thường.
Không quan trọng bạn làm gì mỗi ngày – quan trọng là bạn có một nhịp sống của riêng mình. Hãy kiên định với nó, đôi khi phá lệ, nhưng đừng bao giờ đánh mất dòng chảy ấy.
“Những cơn say chếnh choáng của tôi
đã được lên lịch từ cả năm trước.”
— Tác giả vô danh
Tóm lại:
Cuộc sống sáng tạo không phải là cuộc đua, mà là hành trình dài không có đích đến. Mỗi ngày, ta lại bắt đầu lại – như Sisyphus đẩy tảng đá, như Phil thức dậy trong cùng một buổi sáng. Nhưng nếu ta biết yêu từng bước đi, từng tờ giấy trắng, từng nốt nhạc dang dở – thì chính hành trình đó đã là phần thưởng.
Cứ làm đi. Vì làm chính là cách duy nhất để sống.