**GIỚI THIỆU** Đôi ba người dường như thông minh trong chuyện tiền nong, trong khi số khác lại dễ tiên tuột khỏi ngay khi vừa kiếm được. Tôi tin rằng có những chiến lược và chiến thuật không chỉ giúp chúng ta sử dụng tiền thông minh hơn mà còn cho phép ta xây dựng một tương lai đảm bảo cho chính mình. Những chiến lược và chiến thuật ấy phát huy tác dụng trong mọi hoàn cảnh và trong suốt cuộc đời, chúng có thể mang đến lợi ích thực cho bất kì ai cố gắng thấu hiểu chúng. Để trở nên thông minh trong chuyện tiền nong không khó, bạn chỉ cần xem xét kĩ lưỡng những vấn đề tài chính của mình và đưa ra những quyết định có trách nhiệm. Thông minh ở đây không có nghĩa là có thật nhiều tiền – nó chỉ đơn giản là việc bạn tối ưu hóa những gì bạn kiếm được. Dù thu nhập của bạn đến từ phúc lợi nhà nước hay một quỹ tín thác, tôi tin tưởng chắc chắn rằng để không phải là bạn có bao nhiêu tiền mà là bạn có thể làm gì để số tiền ấy tạo nên khác biệt. Ở Anh, chúng tôi nói về tiền theo một cách củ cục. Chúng tôi bao hòa về việc chi tiêu chỉ ít ra sao để mua một chiếc xe nhưng chẳng bao giờ về việc mình kiếm được bao nhiêu. Cứ như thế chuyện đó là một chủ đề cảm kỳ – thậm chí một số cặp vợ chồng không bàn bạc về chuyện lương lâu và thói quen chi tiêu (có lẽ đây là lí do vì sao những vấn đề về tiền bạc được ghi nhận là nguyên nhân lớn thứ hai dẫn đến ly hôn sau ngoại tình). Những chuyện gia lên truyền hình dạy cách tiết kiệm 30 bằng tiền gas hay phí bảo hiểm nhà cửa nhưng không chỉ ta cách tiết kiệm cho tương lai. Như một câu chuyện ngôn xưa đã nói, chúng ta biết giá cả của mọi thứ nhưng lại chẳng biết giá trị của thứ gì. Lãng tránh chuyện tiền bạc chẳng đem lại lợi ích gì. Tôi nhớ đã từng nhận tiền công hàng tuần – bằng tiền mặt – trong một chiếc phong bì nhỏ màu nâu, trên đó ghi chi tiết những khoản khấu trừ. Tôi có thể chậm vào nó, cảm nhận nó và đếm nó, nhưng giờ đây thu nhập bộ qua chúng ta mà chạy chẳng qua tài khoản ngân hàng. Chúng ta không chi tiêu bằng tiền mặt nữa nên chẳng còn nhìn thấy túi tiền lơ lơ hào dẫn đi, thế nên việc đếm xem mình còn lại bao nhiêu tiền lờ nên khó khăn. Tôi tin rằng có một số kỹ năng cơ bản mà ai trong chúng ta cũng có thể học được để có mối quan hệ tốt hơn với tiền bạc. Giỏi trong chuyện tiền bạc không quá khó, dù cho đó là một phần trong cuộc sống mà chúng ta thường chữa lại cho “các chuyện gia” bởi chúng có vẻ quá phức tạp. Ngày nay, trẻ em được dạy để một chút về tiền nong ở trường học, nhưng hầu hết chúng ta chưa từng được giáo dục về cách quan tâm đến tiền bạc. Thế nên, chẳng có gì lạ khi rất nhiều người có thói quen xấu khi sử dụng tiền hoặc vào xoay sở nợ nần. Và ở đây, tôi không nói đến những người nghèo rớt mòng tơi – một trong những bài học lớn nhất ra được từ cuộc khủng hoảng tín dụng đó là ngay cả những người làm việc các tổ chức tài chính cũng không hiểu những quy tắc cơ bản về việc quản lý tiền một cách thông minh. Nếu có GCSE (General Certificates of Secondary Education) trong tiền, có lẽ tất cả chúng ta đã làm việc này tốt hơn. Tôi muốn giải thích cách đồng tiền hoạt động: khi biết đồng tiền bị chi phối bởi điều gì, bạn có thể đưa ra những quyết định thông minh hơn về việc làm gì với nó. Khi cuộc khủng hoảng tài chính năm 2007 tiếp tục ảnh hưởng lên toàn bộ đời sống của ta, tôi nghĩ rằng nếu chúng ta không hiểu tiền, thì tiền sẽ kiểm soát ta chứ không phải là ngược lại. **BÙNG NỔ VÀ SUY THOÁI** Khi tôi bắt tay vào viết cuốn sách này, mọi người nói với tôi rằng việc này quả là một cơn ác mộng bởi tôi hắn phải thay đổi lời khuyên của mình tùy theo diễn biến của tình thảm họa mới nhất. Nếu tôi viết cuốn sách kiểu này vào giữa những năm 90 khi người ta dễ dàng tìm được việc làm hơn, chứng khoán lại dồn tăng và giá trị tài sản tăng vọt thì đã đơn giản hơn nhiều, nhưng viết cuốn sách này trong thời điểm hỗn loạn giúp tôi tập trung vào những gì thực sự quan trọng trong việc quản lý tiền bạc. Trong những giai đoạn hỗn loạn, ta không thể nói “lấy một khoản lương hưu”, “tìm công việc lương cao hơn” hay “hãy mua bất động sản để cho thuê” bởi rõ ràng là những hoạt động tài chính mang tính ổn định trong hai thập kỉ trước không còn ổn định nữa. Thế nên, điều tôi cố gắng thực hiện trong cuốn sách này là quay lại với những thành tố cơ bản, trình bày những nguyên tắc cốt lõi chi phối biến động của tiền, từ đó bạn có thể đưa ra thậm mà nói, hãy làm điều đó khi bạn càng trẻ càng tốt. Nếu bạn có dư dả thời gian để vượt qua vài cơn bão tài chính, khoản lời dài hạn từ lương hưu, tiền tiết kiệm, sản nghiệp và khoản đầu tư vào thị trường chứng khoán sẽ lớn hơn. Nếu bạn có thể tránh được nợ nần trong những năm tháng tuổi hai mươi và sớm bắt đầu việc sở hữu căn nhà của riêng mình, tương lai tài chính dài hạn của bạn sẽ tươi sáng. Nhưng, tôi đón tuổi ba mươi khi gần như không một xu đỉnh túi nên tôi biết rằng mình có thể bù đắp lại khoảng thời gian đã mất. Tôi biết có những người phải đến bốn mươi tuổi mới tìm được sự an toàn về tài chính. Thậm chí nếu năm bốn mươi tuổi mới tìm được sự an toàn về tài chính. Thậm chí nếu năm bốn mươi tuổi mới có những công cụ và gợi ý mang lại hiệu quả ngay lập tức cho các vấn đề về tài chính của bạn nếu bạn thực sự hiện chúng. Tôi hoàn toàn hiểu được vì sao rất nhiều người trong chúng ta cứ sống mà không có tiền bạc trong tay, những tin tức trên truyền hình tràn ngập các thống kê tùy ý, lãi suất, tỷ giá hối đoái, tỷ lệ lạm phát, giá cổ phiếu và biệt ngữ đã lừa dối ta – những thứ này thực sự ảnh hưởng đến chúng ta như thế nào? Chưa có ai từng nói về chúng cả! Và khi chúng ta nói những người đáng nhẽ ra phải biết về tiền bạc – những nhà quản lý ngân hàng và các nhà tư vấn tài chính – chúng ta cũng không nhận được lời khuyên, cái tên nhận được chỉ là một bài thuyết trình bản hàng cho một “sản phẩm” hoặc “phương tiện tài chính” mới. Thỉnh thoảng, có về những dịch vụ tài chính được thực tạp hóa đến mức ta không thể hiểu nổi và vì vậy mà không thể nghiêngxung quanh để tìm kiếm một thỏa thuận tốt hơn! Chúng ta thấy việc kiểm soát tài chính là bất khả thi bởi ta không được cung cấp những kỹ năng hay thông tin cần thiết. Lỗ lẳng về tiền bạc làm tan lụi cuộc sống con người. Chúng ta sẽ có đủ tiền để trả đống hóa đơn này chứ? Chúng ta có bao giờ kiếm đủ để trả hết nợ không? Điều gì sẽ xảy ra nếu bạn không thể trả nợ trước hạn cuối hoặc chi trả cho chuyến đi chơi của trường? Ta bó buộc bản thân mình trong những nứt thắt tiền bạc và cuối cùng nó trở nên quá phức tạp và quá đáng buồn – tới mức cách duy nhất để xử lý nó đi. Và khi điều đó xảy ra, mọi thứ chi tiêu sẽ thảm thôi. Và nếu chúng ta không lo về tiền bạc, thì chúng ta mơ về tiền, về những chiếc xe, những ngôi nhà mà ta muốn. Tôi thấy vấn đề là ở chỗ chổ giữa việc lo lắng về tiền và mơ về tiền, rất nhiều người trong số chúng ta quên mất việc phải nghĩ về nó. Rất nhiều lời khuyên cuốn sách này khuyến khích bạn bắt đầu nghĩ về tiền một cách thực tế, tránh xa hoang loạn, vô ích và mơ ước vô dụng. Cuộc đời đã dạy tôi về tầm quan trọng của đồng tiền. Tôi biết rằng cuộc sống sẽ ra sao nếu không có tiền và tôi biết rằng sẽ ra sao nếu trở nên giàu có – quan trọng là tôi biết việc kiếm tiền khó khăn đến thế nào. Tôi đã sinh ra trong một gia đình nghèo cùng cực, gần như chẳng có mấy chút tiền. Lần duy nhất tôi có tiền khi còn nhỏ là tôi đi đưa báo để tiết kiệm tiền mua một chiếc xe đạp. Mười năm sau, khi rời trường học, tôi cứ trôi dạt từ công việc bế tắc này tới công việc bế tắc khác, tôi đôi khi tiết kiệm đủ để mua một chiếc xe, đôi khi phải bán xe hơi hết sạch tiền. Mãi đến những năm ba mươi tuổi tôi mới bắt đầu kinh doanh và dần trở nên giàu có. Hành trình ấy đã dạy tôi biết coi trọng tiền hơn là đếm nó. Cuốn sách này không nói về chuyện làm giàu, nó bán về việc kiếm soát tiền bạc. Đến cuối sách, bạn sẽ có sự tự tin để đưa ra những quyết định tốt nhất về tình trạng tài chính của mình. Tôi sẽ chỉ dẫn bạn để thực hiện điều đó.