Tôi là một người may mắn! Sống trong một thế giới đầy biến động, với những cuộc khủng hoảng, chết chóc và thờ than, tôi thấy mình thật may mắn khi hằng ngày được gặp gỡ với rất nhiều cá nhân trên khắp thế giới. Họ là những người đã dũng cảm sống của mình để chứng minh rằng giới quanh ta vẫn thật đáng quý, đáng yêu.
Giữa lúc chúng ta phải nghe quá nhiều vụ bê bối của các doanh nghiệp và tình trạng suy đồi đạo đức trong kinh doanh, tôi thấy mình thật may mắn khi quen biết nhiều nhà lãnh đạo cấp quốc gia, chủ tịch các tập đoàn và các tư vấn viên đạo đức, liêm chính. Sống trong thế kỷ mà tội ác, chiến tranh, thiên tai và dịch bệnh luôn rình rập, đe dọa, tôi cảm thấy mình thật may mắn khi được làm việc cùng các nhà hành pháp, các chuyên gia trong lĩnh vực quản sự, các nhà lãnh đạo, các giáo sư bác sĩ sẵn lòng cống hiến cho mọi người. Sống trong thời đại khi mà tình phụ tử và mối ràng buộc gia đình đang bị đe dọa nghiêm trọng, tôi cảm thấy mình thật may mắn khi biết những người người cha tận tụy, những người mẹ bao dung đang từng ngày từng đêm nỗ lực hết sức mình cho sự lớn khôn về thể chất lẫn tâm hồn của con cái.
Và trong một kỷ nguyên nơi trường học và giới trẻ tốn tại đầy những tệ nạn xã hội, tôi cảm thấy mình thật may mắn khi được gần gũi những giáo viên nhiệt tâm, những thanh niên tài năng, tất cả đều giấu cô cả về tri thức và tấm lòng, hằng ngày họ vẫn đang miệt mài tạo nên sự thay đổi – theo một cách riêng. Quả thực, tôi cảm thấy mình may mắn khi có cơ hội gặp gỡ những con người như thế trên mọi nẻo đời. Chính họ đã mang đến cho tôi niềm tin rằng ở bất cứ nơi đâu trên trái đất này vẫn luôn hiện diện những con người giàu lòng nhân hậu, không ngừng dấn thân, cống hiến cho đời. Họ chính là nguồn cảm hứng bất tận của tôi. Và tôi đang muốn truyền nguồn cảm hứng đó đến bạn qua tập sách này. Mà rất có thể, bạn cũng là một người trong số họ.
Năm 11 tuổi, mỗi khi có cơ hội, cậu bé lại ra câu cá ở bến cảng gần căn hộ nhỏ của gia đình trên một hòn đảo giữa hồ New Hampshire. Một ngày kia, trước khi mùa cá vược tràn về, cậu cùng cha hăm hở đi câu từ khi mặt trời còn chưa xuống núi. Họ bắt cá sunfish và cá pecca bằng mồi giun. Cậu bé cẩn thận buộc mồi vào chiếc cần câu nhỏ bằng bạc rồi bắt đầu tập tà. Thiết bị dùng mồi câu già khuấy động làn nước lấp lánh ánh hoàng hôn tạo thành những gợn sóng lăn tăn nhiều màu sắc; và rồi khi mặt trăng lên cao tỏa rạng cá mặt hồ, những gợn li ti đó dần dắt bạc.
Khi chiếc cần bị kéo lún sâu xuống nước, cậu bé đoán chắc đó phải là một con cá lớn mới có thể kéo chiếc cần câu như vậy. Cha cậu tỏ ra hài lòng thấy con trai xử lý tình huống một cách rất chuyên nghiệp. Cuối cùng, khi cá đã dính câu, cậu bé thận trọng đưa nó lên khỏi mặt nước. Đó là con cá to nhất cậu từng thấy, nhưng nó là một con cá vược. Hai cha con chậm chú nhìn ngắm lợi phẩm tuyệt vời, dưới ánh trăng bạc, mang nó phồng lên xẹp xuống những hơi thở khó nhọc.
Người cha chầm chậm và nhìn vào đồng hồ. Đã 10 giờ tối – hai tiếng trước khi đợt cá tràn về. Ông nhìn con cá rồi lại nhìn đứa con trai. Ông nói: “Con hãy thả nó trở lại hồ đi”. Thằng bé méu máo: “Cha”.
“Vẫn còn những con cá khác cơ mà.” – Người cha nói.
“Nhưng đó là con cá lớn nhất.” – Cậu bé nói trong khi vẫn khóc. Nó nhìn quanh hồ. Dưới ánh trăng, không có bất cứ người đánh cá hay thuyền chài nào quanh đây. Rồi nó nhìn cha.
Và mặc dù chẳng ai trông thấy hai cha con cùng như không ai biết họ câu được con cá này, nhưng thằng bé có thể đọc được rõ ràng những lời cha nó định nói, rằng chẳng có gì phải thương lượng về quyết định này cả. Nó chậm chậm tháo lưỡi câu ra khỏi miệng con cá rồi ngậm ngùi ném thành quả của mình trở lại làn nước lấp lánh ánh trăng. Con cá quẫy mạnh và nhanh chóng lặn mất. Cậu bé thầm nhủ có lẽ cậu chẳng bao giờ được trông thấy một con cá nào to như nhường đó nữa.
Đó là câu chuyện của 34 năm về trước. Còn giờ đây, cậu bé đó đã là một kiến trúc sư thành đạt ở thành phố New York. Căn nhà gỗ của cha cậu vẫn nằm đó trên hòn đảo ở giữa hồ. Cậu cũng như cha tiếp tục dạy con trai và các con gái của mình cách câu cá trên bến tàu ấy. Và cậu đã đúng. Cậu chưa bao giờ câu được một con cá nào lớn như con cá cậu từng câu được vào đêm hôm đó. Tuy nhiên, con cá đó đã không hoàn toàn biến mất trong cuộc đời cậu, cậu vẫn trông thấy nó mỗi khi cậu phải đối mặt với những lựa chọn khó khăn.
Chúng ta sẽ làm được những điều đó nếu ngay từ nhỏ, chúng ta đã được dạy phải thả con cá trở lại hồ. Vì như thế chúng ta sẽ học được một bài học quý giá: sự thật. Những quyết định đúng đắn sẽ lưu lại dấu ấn trong tâm trí mỗi chúng ta. Đó là câu chuyện mà chúng ta có thể tự hào kể lại cho bạn bè và con cái. Đó không phải là câu chuyện về việc chúng ta đã có hay có thể giành được những cơ hội ngàn vàng, mà đó là câu chuyện về việc chúng ta đã làm đúng và từ đó chúng ta sẽ càng thêm mạnh mẽ để tiến lên.