Tải FREE sách Ivanhoe – Walter Scott PDF

Lời Mở Đầu

Ivanhoe, xuất bản năm 1820, là một trong những tiểu thuyết lịch sử vĩ đại và có ảnh hưởng sâu rộng nhất của đại văn hào Scotland Sir Walter Scott (1771-1832). Tác phẩm đưa người đọc quay trở lại nước Anh thế kỷ mười hai (chính xác là năm một nghìn một trăm chín mươi tư), một thời kỳ đầy biến động và xung đột dữ dội sau cuộc xâm lược của người Norman vào năm một nghìn sáu mươi sáu.

Ivanhoe không chỉ đơn thuần là một câu chuyện phiêu lưu lãng mạn mà còn là một bức tranh sống động, tái hiện cuộc đấu tranh gay gắt giữa hai dân tộc: người Saxon (chủ nhân cũ của đất nước) và người Norman (kẻ xâm lược và tầng lớp thống trị mới). Tác phẩm được xây dựng trên nền tảng của các sự kiện lịch sử có thật — sự vắng mặt của Vua Richard Đệ Nhất (Richard the Lionheart) do bị giam cầm tại Áo, và sự tiếm quyền của Hoàng Tử John cùng các quý tộc Norman tham lam.

Nhân vật chính, Wilfred xứ Ivanhoe, là một hiệp sĩ Saxon trẻ tuổi, đại diện cho lòng trung thành tuyệt đối và tinh thần hiệp sĩ đạo đã bị lãng quên. Qua Ivanhoe và những nhân vật đồng hành huyền thoại khác như Robin Hood (Lockley) và chính Vua Richard, Sir Walter Scott đã tôn vinh những giá trị cao quý của lòng dũng cảm, sự công bằng, và trên hết là khát vọng hòa hợp dân tộc sau gần một trăm ba mươi năm xung đột. Tác phẩm này là một bản trường ca lãng mạn, mang đậm chất sử thi, là tuyên ngôn cho việc chủ nghĩa anh hùng vẫn có thể tồn tại giữa những tàn bạo và định kiến xã hội.

---

1. Tóm Tắt Nội Dung Chính Tiểu Thuyết “Ivanhoe”

1.1. Bối Cảnh Xung Đột và Sự Trở Lại Của Hiệp Sĩ Bị Trục Xuất

Câu chuyện mở ra trong bối cảnh nước Anh bị chia rẽ sâu sắc. Tầng lớp quý tộc Norman thống trị bằng sắt, đàn áp người Saxon. Vua Richard Đệ Nhất, vị vua chính đáng, đang bị cầm tù ở hải ngoại, và người em trai tham vọng của ông, Hoàng Tử John, đang cấu kết với các lãnh chúa Norman để chiếm đoạt ngai vàng.

• Ivanhoe, Người Con Bị Trục Xuất: Wilfred xứ Ivanhoe là con trai của Cedric người Saxon – một quý tộc Saxon cứng rắn, luôn nuôi hy vọng phục hồi ngai vàng cho dòng dõi Saxon. Ivanhoe bị cha mình trục xuất vì hai lý do: thứ nhất, anh đã theo Vua Richard (người Norman) đi chinh chiến trong cuộc Thập Tự Chinh; thứ hai, anh dám yêu Lady Rowena, người mà Cedric muốn gả cho Athelstane xứ Coningsburgh để củng cố quyền lực Saxon.
• Sự Xuất Hiện Bí Ẩn: Ivanhoe, cải trang thành một hành khất đi theo người Do Thái Isaac xứ York và con gái ông là Rebecca, trở về Anh. Trong đêm trú ngụ tại lâu đài Rotherwood của Cedric, anh được Cedric và Rowena cho tá túc nhưng vẫn giữ kín thân phận. Sự xuất hiện của anh đặt nền móng cho những sự kiện kịch tính sắp tới.

1.2. Giải Đấu Hiệp Sĩ Ở Ashby: Sự Tôn Vinh Của Lòng Dũng Cảm

Giải đấu hiệp sĩ ở Ashby là một chương quan trọng và kịch tính, nơi sự đối kháng dân tộc bùng lên dưới lớp vỏ của trò tiêu khiển quý tộc.

• Hiệp Sĩ Bị Tước Tài Sản (Desdichado): Ivanhoe tham gia giải đấu với danh hiệu “Hiệp Sĩ Bị Tước Tài Sản” (Desdichado). Với tài năng vượt trội, anh lần lượt đánh bại tất cả các hiệp sĩ Norman mạnh nhất, bao gồm cả Brian de Bois-Guilbert (một Hiệp sĩ Đền Thờ hung hãn), Maurice de Bracy, và Front-de-Boeuf.
• Tiếng Kèn Của Richard: Trong trận đấu cuối cùng, khi Ivanhoe đang bị dồn vào đường cùng bởi Bois-Guilbert và cần một người bảo vệ danh dự, một hiệp sĩ bí ẩn xuất hiện, được gọi là “Hiệp Sĩ Đen” (Le Noir Fainéant – Kẻ Lười Biếng Đen), với sức mạnh phi thường. Hiệp Sĩ Đen, sau này được tiết lộ là Vua Richard, đã giúp Ivanhoe chiến thắng.
• Lộ Diện Thân Phận: Sau chiến thắng, Ivanhoe được phép chọn Nữ Hoàng của Tình Yêu và Sắc Đẹp. Anh chọn Lady Rowena. Nhưng khi bị thương nặng, chiếc mũ trụ của anh rơi ra, lộ diện Ivanhoe, người con trai bị trục xuất. Anh được Rebecca, con gái của Isaac, chăm sóc vết thương bằng y thuật tiên tiến của cô. Đây là chi tiết quan trọng đánh dấu sự phát triển của mối quan hệ phức tạp giữa Ivanhoe, Rowena, và Rebecca.

1.3. Vụ Bắt Cóc và Cuộc Tấn Công Lâu Đài Torquilstone

Sau giải đấu, trên đường trở về, Cedric và đoàn người Saxon (bao gồm Rowena, Athelstane, Isaac, Rebecca và Ivanhoe bị thương) bị toán quân của Front-de-Boeuf và Maurice de Bracy bắt cóc và giam giữ tại lâu đài kiên cố Torquilstone.

• Sự Cám Dỗ của Kẻ Ác: Trong lâu đài, mỗi người bị giam cầm phải đối mặt với một sự cám dỗ hoặc áp lực:
  • Bois-Guilbert mê đắm vẻ đẹp và tinh thần bất khuất của Rebecca, cố gắng dùng vũ lực ép cô phục tùng.
  • De Bracy cố gắng quyến rũ Rowena để củng cố địa vị xã hội.
  • Front-de-Boeuf tra tấn Isaac để moi tiền chuộc.
• Hành Động Cứu Viện: Bên ngoài lâu đài, Hiệp Sĩ Đen (Richard), Lockley (Robin Hood) và những người Saxon trung thành (bao gồm cả những người thuộc Rừng Sherwood) tập hợp lực lượng. Cuộc tấn công vào lâu đài Torquilstone là một trong những cảnh chiến đấu kinh điển nhất của tiểu thuyết.
• Bi Kịch và Chiến Thắng: Lâu đài bị san bằng. Vua Richard (Hiệp Sĩ Đen) chứng minh được sức mạnh vô song của mình. Front-de-Boeuf chết cháy. Athelstane được cứu, nhưng sau đó dường như lại chết trong trận chiến. Bois-Guilbert trốn thoát cùng Rebecca, người vẫn kiên quyết bảo vệ danh dự của mình. Vua Richard chính thức lộ diện, đặt dấu chấm hết cho sự tiếm quyền của Hoàng Tử John.

1.4. Phiên Tòa Dị Giáo và Kết Thúc Của Các Mối Tình

Câu chuyện đi đến hồi kết khi Rebecca bị Bois-Guilbert đưa đến Tổng Bộ Đền Thờ ở Templestowe và bị buộc tội là phù thủy (sorceress) vì cô là người Do Thái và có kiến thức y khoa.

• Kẻ Thách Đấu Định Mệnh: Bois-Guilbert, dù mê đắm Rebecca, vẫn buộc phải hành xử theo luật lệ của Dòng Hiệp Sĩ Đền Thờ. Rebecca đòi được xét xử theo hình thức “Quyết đấu của Thượng Đế” (Trial by Combat), đòi hỏi một người Hiệp sĩ phải ra mặt bảo vệ cô.
• Sự Cứu Rỗi: Vào thời khắc quyết định, khi Rebecca sắp phải chịu án tử hình, Ivanhoe xuất hiện như một hiệp sĩ kiệt sức, vừa thoát khỏi vết thương. Anh đối mặt với Bois-Guilbert.
• Kết Cục Bi Kịch-Lãng Mạn: Trong trận đấu, dù Ivanhoe kiệt sức, Bois-Guilbert lại ngã ngựa và chết ngay sau đó, không phải do vết thương mà do “sự giằng xé của đam mê, của hận thù, và danh dự” đã làm vỡ tim anh ta. Ivanhoe chiến thắng, cứu được Rebecca.
• Hòa Hợp và Rút Lui: Vua Richard trở lại ngai vàng, khôi phục trật tự. Cedric tha thứ cho Ivanhoe. Athelstane (người tưởng đã chết) trở về và tự nguyện nhường Rowena lại cho Ivanhoe, tuyên bố sẽ phục tùng vương quyền của Richard. Rebecca và Isaac, nhận thấy định kiến tôn giáo vẫn còn quá sâu sắc, quyết định rời khỏi nước Anh để tìm một nơi có thể sống bình yên. Ivanhoe kết hôn với Lady Rowena, nhưng mãi mãi mang trong mình một sự tiếc nuối và tôn trọng sâu sắc dành cho Rebecca.

---

2. Phân Tích Các Chủ Đề Tư Tưởng Và Giá Trị Nghệ Thuật

2.1. Xung Đột Giữa Saxon và Norman: Khát Vọng Hòa Hợp Dân Tộc

Chủ đề xuyên suốt của Ivanhoe là sự đối kháng giữa hai dòng máu Saxon và Norman đã thống trị nước Anh trong hơn một thế kỷ.

• Sự Thống Trị và Bất Công: Người Norman (đại diện là các lãnh chúa tàn bạo như Front-de-Boeuf và Bois-Guilbert) là tầng lớp quý tộc thống trị, giữ quyền lực và đất đai. Người Saxon (đại diện là Cedric, Athelstane) là tầng lớp bị áp bức, luôn khao khát khôi phục nền độc lập và tiếng nói của mình.
• Sự Hòa Hợp Trong Nhân Vật Richard và Ivanhoe: Scott đề xuất một giải pháp lịch sử: sự hòa hợp thông qua lòng trung thành với một vị vua công minh.
  • Vua Richard I, dù mang dòng máu Norman, lại được miêu tả là một vị vua “Lionheart” – dũng cảm, công bằng, và hết lòng vì nhân dân (kể cả Saxon).
  • Ivanhoe, một Hiệp sĩ Saxon, lại thề trung thành với Richard. Ivanhoe là biểu tượng của thế hệ mới, những người gạt bỏ sự thù hận chủng tộc để tìm kiếm sự công lý chung.
• Giá Trị Lịch Sử: Tác phẩm là một lời kêu gọi hướng tới sự thống nhất dân tộc, cho thấy sự “tan rã” dần của sự khác biệt Norman và Saxon, tạo nên một bản sắc Anh Quốc mới.

2.2. Sự Suy Tàn Của Hiệp Sĩ Đạo (Chivalry) Và Lòng Trung Thành Tuyệt Đối

Scott sử dụng Ivanhoe để lãng mạn hóa nhưng đồng thời cũng phê phán thực tế của Hiệp Sĩ Đạo vào cuối thế kỷ mười hai.

• Lý Tưởng Và Thực Tế: Lý tưởng Hiệp Sĩ Đạo (bảo vệ người yếu thế, danh dự, lòng dũng cảm) được thể hiện bởi Ivanhoe và Vua Richard. Nhưng thực tế, nhiều Hiệp sĩ (như Bois-Guilbert và Front-de-Boeuf) lại lợi dụng danh xưng này để thực hiện những hành động tàn bạo, tham lam và dâm ô. Bois-Guilbert là hiện thân cho sự “tha hóa” của Hiệp Sĩ Đạo, nơi đam mê cá nhân và danh dự hão huyền lấn át đức hạnh.
• Lòng Trung Thành Của Ivanhoe: Ivanhoe là hiện thân của lòng trung thành tuyệt đối (Fidelity). Anh bị trục xuất khỏi gia đình nhưng vẫn giữ lòng trung thành với nhà vua và tình yêu với Rowena. Anh chấp nhận mọi gian khổ để bảo vệ danh dự của mình và của những người yếu đuối. Chính tinh thần hiệp sĩ này (chứ không phải tiền bạc hay quyền lực) đã giúp anh chiến thắng Bois-Guilbert tại phiên tòa dị giáo.

2.3. Bi Kịch Của Định Kiến Chủng Tộc: Rebecca và Isaac

Mối quan hệ giữa Ivanhoe và Rebecca là một trong những điểm nhấn cảm xúc và tư tưởng sâu sắc nhất của tác phẩm, tập trung vào bi kịch của người Do Thái ở châu Âu thời Trung Cổ.

• Rebecca, Vẻ Đẹp của Tinh Thần: Rebecca là một nhân vật nữ phi thường. Cô không chỉ sở hữu vẻ đẹp ngoại hình mà còn có trí tuệ, lòng dũng cảm, và kỹ năng y học vượt trội. Cô đại diện cho sự “mới mẻ” và “sự thuần khiết về tinh thần”, đối lập với sự mờ nhạt và bị động của Rowena (người đại diện cho truyền thống Saxon).
• Định Kiến Vô Lý: Rebecca và cha cô, Isaac, bị coi là những kẻ “bị khinh miệt” và bị “áp bức” do niềm tin tôn giáo và nghề nghiệp (cho vay nặng lãi). Họ bị săn đuổi, tra tấn và suýt bị hành quyết (Rebecca tại phiên tòa dị giáo) chỉ vì định kiến chủng tộc (religious bigotry).
• Tình Yêu Không Thể: Tình yêu thầm kín giữa Rebecca và Ivanhoe là một bi kịch lãng mạn. Ivanhoe ngưỡng mộ tinh thần của cô, nhưng định kiến xã hội và lòng trung thành với truyền thống buộc anh phải kết hôn với Rowena. Việc Rebecca và Isaac quyết định rời bỏ nước Anh là một lời tuyên bố cay đắng về việc “sự công bằng” xã hội vẫn chưa thể chiến thắng được “sự phân biệt” về chủng tộc và tôn giáo.

2.4. Tính Hiện Thực Và Hư Cấu: Sự Cân Bằng Của Scott

Scott được ca ngợi vì khả năng “pha trộn lịch sử và hư cấu” một cách tài tình.

• Các Nhân Vật Lịch Sử và Huyền Thoại: Việc đưa Vua Richard I (Hiệp Sĩ Đen) và Robin Hood (Lockley) vào cốt truyện không chỉ làm tăng tính hấp dẫn mà còn giúp Scott lý tưởng hóa thời đại. Robin Hood đại diện cho “công lý của người nghèo” và “tinh thần phản kháng” chống lại tầng lớp quý tộc tàn bạo.
• Mô Tả Chi Tiết: Scott mô tả tỉ mỉ về trang phục, phong tục, nghi lễ hiệp sĩ, và kiến trúc lâu đài (như Torquilstone) thời Trung Cổ. Những chi tiết này tạo nên một bức tranh lịch sử chân thực, giúp người đọc đắm chìm vào thế giới thế kỷ mười hai. Ông đã biến quá khứ thành một câu chuyện sống động, khiến Ivanhoe trở thành một “huyền thoại có thật”.

---

3. Cảm Nhận Sâu Sắc Về Tầm Vóc Của “Ivanhoe”

3.1. Bài Học Về Tính Công Bằng Phổ Quát

Ivanhoe mang đến một bài học vượt thời gian về tính công bằng (Justice). Scott không đơn thuần kể một câu chuyện mà còn đặt ra câu hỏi về định nghĩa của người hùng và nền tảng của một xã hội văn minh.

• Sự thật về Richard: Vua Richard không hề hoàn hảo, ông ham mê chiến trận và phiêu lưu hơn cai trị. Nhưng ông đại diện cho “lòng dũng cảm” và “sự công bằng tối thiểu” cần có ở một vị vua.
• Sự dấn thân của Ivanhoe: Hành trình của Ivanhoe, từ một hiệp sĩ bị trục xuất, chiến đấu giấu mặt, đến cuối cùng là người bảo vệ danh dự của Rebecca, là bằng chứng cho thấy công lý chỉ có thể được thực hiện thông qua hành động cá nhân dũng cảm, chứ không phải qua luật lệ hay thể chế đã bị thối rữa.
• Bi kịch của Rebecca là lời cảnh tỉnh đau đớn nhất. Dù đã được cứu sống, cô buộc phải rời khỏi đất nước, cho thấy sự “thiếu hoàn hảo” của sự hòa hợp. Scott ngầm chỉ trích rằng, dù đã có Richard và Ivanhoe, xã hội vẫn chưa sẵn sàng chấp nhận những người “khác biệt”.

3.2. Sự Quyến Rũ Bất Tử Của Huyền Thoại Lãng Mạn

Tác phẩm đã định hình cách chúng ta nhìn nhận về thời Trung Cổ, tô vẽ một hình ảnh lãng mạn về hiệp sĩ, lâu đài và giải đấu.

• Hiệp Sĩ Hoàn Hảo: Ivanhoe đã trở thành nguyên mẫu cho hình ảnh “Hiệp sĩ Hoàn hảo” trong văn hóa đại chúng. Anh vừa dũng cảm, vừa trung thành, vừa mang vẻ ngoài lãng tử.
• Vòng Xoáy Tình Yêu: Mối tình tay ba giữa Ivanhoe, Rowena (tình yêu truyền thống, nghĩa vụ) và Rebecca (tình yêu tinh thần, sự đồng cảm trí tuệ) đã trở thành một mô típ kinh điển. Sự tiếc nuối mà Ivanhoe dành cho Rebecca ở cuối truyện chứng tỏ rằng, tình yêu lý tưởng và trí tuệ (với Rebecca) đôi khi mạnh mẽ hơn tình yêu truyền thống (với Rowena), nhưng lại không thể thắng được định kiến xã hội.

3.3. Tầm Vóc Sáng Tạo Của Sir Walter Scott

Ivanhoe là một kiệt tác của thể loại tiểu thuyết lịch sử. Scott không chỉ tường thuật lịch sử mà còn “nhân hóa” nó. Ông đã khiến những nhân vật lịch sử và huyền thoại trở nên sống động, gần gũi và đầy cảm xúc.

• Ngôn Ngữ và Giọng Văn: Giọng văn của Scott mang tính chất sử thi, sử dụng ngôn ngữ hoa mỹ và đậm chất Trung Cổ, nhưng vẫn đủ sức lay động cảm xúc của độc giả hiện đại.
• Ảnh Hưởng Văn Hóa: Tác phẩm đã truyền cảm hứng cho hàng loạt các tác phẩm điện ảnh, sân khấu và văn học sau này, định hình hình ảnh về thời Trung Cổ trong tâm trí hàng triệu người trên thế giới. Ivanhoe là minh chứng cho thấy “lịch sử không chỉ là sự kiện mà là những câu chuyện về con người”.

Kết Luận

Ivanhoe của Sir Walter Scott là một tác phẩm phải đọc, không chỉ vì nó là một thiên truyện phiêu lưu lôi cuốn mà còn vì những giá trị tư tưởng sâu sắc mà nó chứa đựng. Đó là một câu chuyện về lòng trung thành bất khuất, về bi kịch của sự phân biệt chủng tộc, và về khát vọng hòa hợp dân tộc sau những thù hằn kéo dài.

Qua sự hy sinh và dũng cảm của Wilfred xứ Ivanhoe và bi kịch của Rebecca, Scott gửi gắm thông điệp rằng, Hiệp Sĩ Đạo thực sự nằm ở tinh thần dũng cảm bảo vệ công lý và lòng nhân ái, chứ không phải ở áo giáp hay danh hiệu. Dù thời đại hiệp sĩ đã qua, tinh thần Ivanhoe vẫn còn mãi, nhắc nhở chúng ta về tầm quan trọng của lòng vị tha và sự bao dung trong một thế giới vẫn còn đầy rẫy định kiến và bất công. Tác phẩm là một lời tuyên bố hùng hồn: tình yêu đích thực và sự công bằng sẽ luôn chiến thắng, dù cho cuộc chiến đó có kéo dài đến một nghìn lẻ một đêm đi chăng nữa.