Hầu hết sách viết về nghệ thuật lãnh đạo dù có nói thẳng ra hay không cũng đều là về lãnh đạo của những tổ chức lớn. Dù chiến lược và ý tưởng trong những cuốn sách đó đôi khi cũng có thể áp dụng được cho giỏi lãnh đạo ở các tổ chức nhỏ hơn, song cái hay, tinh túy của chúng thường là không phù hợp. Vì thế, khi viết ra cuốn sách này, tôi muốn truyền lại cho lãnh đạo các tổ chức tầm trung, nhỏ hoặc có khi chỉ là người đứng đầu một nhóm nhân sự nhỏ những điểm tinh túy và những bài học thiết thực, phù hợp cho mô hình tổ chức của các bạn. **HUYỀN THOẠI VỀ NHỮNG NHÀ LÃNH ĐẠO LẠ THƯỜNG** Bộ nào của chúng ta thường phản xạ chớp nhoáng khi nghe đề cập đến “nhà lãnh đạo lạ thường”. Lập tức, chúng ta có thể vanh vách nêu ra tên rất nhiều nhân vật thuộc nhóm này, dựa trên thanh tích và độ nổi tiếng. Đó thường là những nhân vật tài ba liệt xuất, thường là chính trị gia, vận động viên thể thao, những nhà phát kiến và những doanh nhân mà tên tuổi thường xuất hiện trên báo chí, truyền hình, mạng xã hội cùng nhiều kênh truyền thông xã hội khác. Tuy vậy, khi tìm hiểu kĩ hơn về và quá trình xây dựng sự nghiệp của họ, bạn sẽ thấy rằng họ vốn dĩ là những con người bình thường, chỉ có hoàn cảnh, những việc họ làm và cách đích mà họ nhắm đến là lạ thường. **NHỮNG ĐIỀU TÂM ĐẮC VÀ CÁC NGUYÊN TẮC CHỈ ĐẠO** Hầu hết những nhà lãnh đạo mà tôi biết đều có thể dễ dàng xác định rõ cho bản thân một số điểm tâm đắc và những nguyên tắc làm việc và lao động nhất định để làm điểm tựa tinh thần cho bản thân và dẫn dắt tổ chức của họ. Còn số này có thể là hai hoặc ba, một số người thì định ra mười hoặc nhiều hơn một chút. Nhưng dầu cho số lượng là bao nhiêu, những nguyên tắc này phải đảm bảo cho họ cảm hứng, động lực phấn đấu bền bỉ; có thể nói, bản thân chúng chính là những công cụ giúp những nhà lãnh đạo đạt đến thành công. Tôi cho rằng có 10 nguyện tắc tắc chen chút. Chúng không nằm riêng rẽ, tách biệt nhau, mà liên đới và bổ trợ cho nhau như các bộ phận trong một cỗ máy vận hành hoàn hảo. Lấy ví dụ, việc tìm kiếm nhân tài và tuyển lựa cho đội ngũ nhân sự, gây dựng văn hóa trong tổ chức, tạo động lực thúc đẩy và sự cam kết của người lao động,…. tất cả đều có liên quan và phụ thuộc vào nhau. Và quan trọng không kém, nếu không có đam mê thì một lãnh đạo sẽ gặp nhiều khó khăn khi cố gắng tạo nên sự vượt trội, sáng tạo hay cải tiến trong tổ chức chức hay trong lĩnh vực mà anh ta đang hoạt động. Hứng thú với công việc thì chính bạn – người lãnh đạo – phải là nguồn khơi dậy đam mê. Niềm đam mê sẽ tạo cảm hứng cho người khác kết nối và tiếp nhận tầm nhìn của bạn. Chương 3: Tầm nhìn Tầm nhìn giúp ta tạo dựng và định hình rõ ràng hơn các mục tiêu và điều mình muốn đạt đến. Nó cũng đóng vai trò kim chỉ nam, cho ta biết rõ hướng đi trong công việc mình đang làm. Các lãnh đạo có tầm nhìn mới có thể tiếp năng lượng và truyền cảm hứng cho mọi người đồng lòng làm việc hưởng tới mục đích chung. Họ có thể mường tượng một cách rõ ràng và sống động những gì sẽ đến. Chương 4: Biết mình thích thực là ai Chương này bàn về việc bạn cần phải thành thực với chính mình để có thể nhìn nhận đâu là điểm mạnh và làm việc trong tổ chức, tôi còn chưa thể diễn giải rành mạch 10 nguyên tắc này. Thực tế là ngay vào lúc khởi đầu, tôi còn chưa định hình rõ được danh sách 10 điều này, chúng chỉ được hình thành dần dần và ngày càng rõ ràng hơn theo thời gian và phải đến khoảng một thập kỷ sau đó thì mới chứng tỏ được tầm ảnh hưởng cần cốt để thành công của tổ chức chúng tôi. Tôi, và cả tổ chức của chúng tôi, đã dần vận hành nhuần nhuyễn hơn dưới tác dụng “điều hướng” của các nguyên tắc này. Chừng giờ đây đóng vai trò cốt lõi định hình nên phong cách lãnh đạo của tôi cũng như văn hóa tổ chức của chúng tôi. Đã có những lúc vì thiếu những nguyên tắc chỉ đạo này mà chúng tôi phải trả giá đắt: * Chúng tôi đã thuê những người không phù hợp với văn hóa tổ chức mà mình đang tạo dựng, rồi chúng tôi thuê đúng người nhưng lại đạt họ vào sai vị trí * Chúng tôi đã để cho xung đột giữa nhân viên leo thang đến mức năng suất làm việc bị ảnh hưởng vì những chuyện ngôi lề mách lẻo, êm nhẹm thông tin và phả hoại nhau * Chúng tôi đã làm khó những ý tưởng sáng tạo và cải tiến của nhân viên, không tạo điều kiện, thậm chí là ngăn cản, cho họ thể hiện hết năng lực và vì vậy giảm động lực làm việc của họ. Bằng nhiều cách, những sai lầm mà chúng tôi đã phạm phải và rủi học hỏi được đã giúp tôi hiểu ra 10 nguyên tắc then chốt này. CÂU CHUYỆN CỦA TÔI Tôi được đào tạo về thần học, có chuyên môn giải quyết xung đột và công tác xã hội; sau đó từng làm việc trong nhiều lĩnh vực khác nhau, gồm cả xây dựng, nông nghiệp, tư vấn tổ chức, dịch vụ xã hội và cố vấn. Giống như các lãnh đạo khác mà tôi biết, con đường tôi đi là một chuỗi những bước tiến đầy thú vị và luôn xuất hiện những điều tưởng chừng là ngẫu nhiên. Mười năm trước, để có thêm thu nhập từ công việc cố vấn, tôi và vợ đã làm một cuốn brochure(1) để quảng bá về cơ sở tôi mới lập nên, sau đó gửi nó đến cho 3.000 tổ chức mà chúng tôi cho rằng sẽ quan tâm đến lĩnh vực này. Vợ chồng tôi bỗng thắng, tôi bỏ việc và dành toàn bộ thời gian cho việc làm ăn mới của mình. (1). Brochure: là một dạng ấn phẩm quảng cáo trong đó có giới thiệu đầy đủ những thông tin về tổng thể và sơ lược bộ máy, kết cấu, công dụng,… của sản phẩm, tổ chức hay dịch vụ. Năm tháng sau khi gửi những cuốn brochure đầu tiên đi, chúng tôi thuê nhân viên đầu tiên. Chúng tôi nhanh chóng mở rộng và mỗi năm có thêm ít nhất một nhân viên mới. Lúc này tôi có trong tay một tổ chức gồm 15 nhân viên và gần 100 người nào đó tạo cộng tác theo hợp đồng. Chúng tôi có hai mảng chính: (Từ đây trở đi, mọi chi thích không có ghi chú gì thì đều là của Ban Biên tập Saigon Books. Các chú thích có ghi rõ “TG” là của tác giả Randy Grieser.) * Trung tâm ACHIEVE cung cấp dịch vụ huấn luyện và nguồn lực trong các lĩnh vực phát triển cá nhân lãnh đạo và đào tạo kỹ năng làm việc tại các tổ chức, công ty. * Viện Xử lý và Phục hồi Khủng hoảng (CTRI – viết tắt của Crisis & Trauma Institute Inc.) cung cấp dịch vụ huấn luyện và cung cấp nguồn lực trong các lĩnh vực sức khỏe tinh thần, tư vấn và ngăn ngừa bạo hành.