**Lời nói đầu** Bạn đã biết cách hoàn thành các nhiệm vụ kinh doanh quan trọng? * Hiểu các báo cáo tài chính. * Đo lường tính thanh khoản của một doanh nghiệp. * Phân tích khả năng sinh lời của doanh nghiệp. * Phân biệt các khoản thu nhập xuyên và các khoản mục bất thường. * Tiền thuộc khả năng phá sản cho một doanh nghiệp. * Lập dự thảo ngân sách. * Thực hiện phân tích điểm hòa vốn. * Đo lường năng suất. * Xác định lợi nhuận trên vốn đầu tư. * Hạch toán chi phí vốn. * Lập kế hoạch kinh doanh. * Tối thiểu hóa khoản thuế thu nhập mà công ty và bản thân bạn phải đóng. * Quyết định hình thức công ty phù hợp: công ty hợp danh hữu hạn, công ty cổ phần tiểu chương S, công ty cổ phần tiểu chương C, hay các hình thức khác. * Phát hành cổ phiếu ra công chúng. * Quản lý các rủi ro ngoại tệ. * Đánh giá mục tiêu mua lại của một thương vụ mua lại hoặc sáp nhập. * Thấu hiểu vai trò của ban giám đốc một công ty cổ phần. * Thiết lập một doanh nghiệp điện tử thành công. * Hiểu và biết cách sử dụng các công cụ tài chính phái sinh. * Tận dụng công nghệ thông tin để tạo ra lợi thế cạnh tranh. * Đánh giá một doanh nghiệp. Những nội dung trên sẽ được giải thích tường tận trong cuốn sách này. Cẩm nang MBA tài chính và kế toán sẽ cung cấp cho bạn những kiến thức cơ bản liên quan đến tài chính và kế toán, mà lại nhanh chóng và hiệu quả hơn rất nhiều so với học MBA. Cẩm nang MBA tài chính và kế toán được xuất bản lần đầu vào năm 1992 và được tái bản lần hai năm 1997. Cả hai ấn bản bìa cứng và bìa mềm đều nhận được sự phản hồi rất tốt của thị trường. Cho tới nay, cuốn sách này đã được dịch ra các thứ tiếng: Trung Quốc, Pháp, Indonesia, Bồ Đào Nha và Tây Ban Nha. Chúng tôi cảm thấy vô cùng tự hào khi có dòng đảo quốc giá tại nhiều quốc gia khác nhau cho cuốn sách này là một cẩm nang hữu ích. Và trong lần bản thứ ba này, chúng tôi đã bổ sung thêm một số chương. * Chương 1: Sử dụng các báo cáo tài chính * Chương 3: Phân tích chi phí – Khối lượng – Lợi nhuận * Chương 5: Công nghệ thông tin và Sách * Chương 6: Dự đoán và Ngân sách * Chương 9: Kế hoạch kinh doanh * Chương 10: Hoạch định chi phí vốn * Chương 17: Tiềm năng tăng trưởng từ việc mua lại công ty * Chương 18: Định giá doanh nghiệp Bên cạnh đó, ấn bản lần này có thêm 8 tác giả mới tham gia biên soạn, bổ sung được viết lại bộ và các chương còn lại đều được cập nhật những số liệu mới nhất. Những nội dung được trình bày bằng sách đều rất hữu ích, có giá trị thực tiễn cao, phù hợp với mọi loại hình doanh nghiệp – từ những công ty ty nhỏ mới thành lập, cho đến các tập đoàn đang trên toàn cầu. Mỗi chương đều được chuyển đổi giữa lý thuyết và thực tiễn về lĩnh vực đó. Một số tác giả là những chuyên gia thực thụ về lĩnh vực đó, họ đã giảng dạy tại các trường kinh doanh. Đa số các tác giả đều giảng dạy tại trường đại học Babson – ngôi trường nổi tiếng về mảng đào tạo kinh doanh và doanh nghiệp và liên tục nằm trong nhóm những trường kinh doanh hàng đầu theo xếp hạng của U.S News and World Report. Bạn nên nghiêm túc ghi nhớ rằng những cuốn sách này sẽ dễ hiểu và hữu ích hơn rất nhiều so với những cuốn sách khác. Đọc kỹ những cuốn sách này, bạn có thể hiểu các kiến thức và kỹ thuật ngôn ngữ cần thiết mà không chuyên gia và kế toán. Bạn cũng sẽ biết cách lựa chọn cách tiếp cận các câu hỏi về tài chính và kế toán. Vậy, đối tượng nào sẽ được hưởng lợi từ cuốn sách này? Câu trả lời là “rất nhiều”. * Những nhà quản lý mong muốn nâng cao kỹ năng làm việc của chính mình. * Kỹ sư, nhà khoa học, nhà hóa học cũng như các chuyên gia kỹ thuật đang sẵn sàng tiếp nhận vị trí quản lý. * Những ai có định hướng kinh doanh hoặc đang điều hành một doanh nghiệp riêng. * Những cá nhân đảm nhận các vị trí không liên quan đến tài chính nhưng muốn bổ sung thêm kiến thức về mảng tài chính. * Những ai đã từng theo học MBA hoặc BBA có ý định củng cố lại kiến thức về tài chính kế toán của mình. * Và tất cả những ai có nhu cầu tìm hiểu về lĩnh vực tài chính. Dù có hay không thuộc nhóm đối tượng trên, bạn cũng sẽ tìm thấy nhiều kiến thức lý thú và bổ ích từ cuốn sách dễ hiểu này. Thông thường, các cuốn sách viết về tài chính thường khô khan, khó hiểu và rối rắm hay buồn tẻ. Cuốn sách này đưa ra rất nhiều ví dụ cụ thể, kết hợp với phong cách diễn đạt khúc chiết, chân phương và mạch lạc. Hãy đọc, tìm hiểu và học hỏi! JOHN LESLIE LIVINGSTONE THEODORE GROSSMAN **Lời cảm ơn** Cuốn sách này là kết tinh trí tuệ của rất nhiều cá nhân tài năng. Chúng tôi xin được gửi lời cảm ơn chân thành đến tập thể tác giả đã tham gia biên soạn cuốn sách vì đã cung cấp những kiến thức bổ ích và cụ thể về các mô hình, khái niệm phức tạp như các công cụ kế toán tài chính. Trong thời đại bùng nổ công nghệ và Internet như hiện nay, mặc dù các lý thuyết cơ bản vẫn giữ nguyên giá trị vốn có nhưng chúng ta cũng cần áp dụng không ngừng thay đổi, điều này nêu yêu cầu các tác giả phải liên tục cập nhật và bổ sung thêm kiến thức chuyên môn của mình. Chúng tôi xin được bày tỏ sự trân trọng sâu sắc đến những người hiến máu – Trudy Livingstone và Ruth Grossman, cũng như các con yêu quý – Robert Livingstone, Aaron và Melissa Grossman, Micheal Grossman. Chính họ là nguồn khích lệ vô cùng to lớn giúp chúng tôi có động lực để tiến hành và hoàn thành dự án này. JOHN LESLIE LIVINGSTONE THEODORE GROSSMAN
**1 SỬ DỤNG CÁC BÁO CÁO TÀI CHÍNH** John Leslie Livingstone **BÁO CÁO TÀI CHÍNH LÀ GÌ? NGHIÊN CỨU MỘT TRƯỜNG HỢP CỤ THỂ** Pat đang làm thủ tục xin vay vốn ngân hàng để mở cửa hàng bán lẻ có tên Nutrivite, chuyên cung cấp các sản phẩm dinh dưỡng bổ sung, vitamin và thảo dược. Cô trình bày ý định của mình với Kim, nhân viên phụ trách tín dụng của ngân hàng. Kim: Chị cần bao nhiêu tiền để mở cửa hàng? Pat: Tôi dự tính cần khoảng 80.000 USD để mua hàng ban đầu, thêm 36.000 USD nữa cho biên hiệu cửa hàng, giá để hàng, vật dụng, quầy thu tiền, máy tính tiền, cộng thêm 24.000 USD vốn lưu động để trang trải chi phí hoạt động trong khoảng hai tháng. Tổng số tiền ban đầu là vào khoảng 140.000 USD. Kim: Chị sẽ lấy số tiền 140.000 USD này từ đâu? Pat: 100.000 USD từ tiết kiệm của tôi, 40.000 USD còn lại tôi sẽ vay ngân hàng. Kim: Giá sự ngân hàng cho chị vay 40.000 USD trong thời hạn một năm, với mức lãi suất là 15% và phải đảm bảo bảo chấp bằng hàng trong kho. Ta hãy cùng tổng hợp báo cáo tài chính từ những con số mà chị đã nêu ra. Bảng cân đối kế toán ban đầu của chị sẽ giống như cái mà chị thấy trên màn hình vi tính của tôi: **Nutrivite** **Bảng cân đối kế toán dự kiến tháng 1, năm 200x** | Tài sản | Số liệu | Nguồn vốn (Nợ và vốn chủ sở hữu (CSH)) | Số liệu | |—|—|—|—| | Tiền mặt | 24.000 USD | Vay ngân hàng | 40.000 USD | | Hàng tồn kho | 80.000 USD | Nợ tiền hiện thời | 40.000 USD | | Tài sản lưu động | 104.000 USD | Vốn góp: | | | Tài sản cố định | | Vốn của chủ sở hữu | 100.000 USD | | Trang thiết bị | 36.000 USD | Nợ và vốn CSH | 140.000 USD | | Tổng tài sản | 140.000 USD | | | Phía bên trái cho thấy vốn đầu tư của Nutrivite dưới dạng tài sản. Phía bên phải tái hiện lại loại vốn đầu tư: “tài sản lưu động” (có thể chuyển thành tiền mặt trong vòng một năm hoặc hơn) và “tài sản cố định” (không thể chuyển thành tiền mặt trong vòng một năm). Phần bên phải cho biết cách quy trình các tài sản đó: một phần là vay ngân hàng và một phần là vốn góp của chị với tư cách chủ sở hữu. Pat: Bây giờ thì tôi đã hiểu vì sao nó được gọi là “bảng cân đối kế toán”. Số tiền đầu tư vào tài sản phải bằng số tiền sẵn có. Nó cũng giống như hai mặt của một đồng xu vậy. Tôi cũng đã hiểu vì sao tài sản và nợ lại được chia ra thành “lưu động” và “cố định” – hàng muôn biết liệu tài sản cố định có thể chuyển thành tiền mặt trong vòng một năm hoặc hơn bởi vì Pat sẽ bán được 104.000 USD, một số tiền mặt có thể vay ngân hàng hàng năm. Nói cao hơn hai lần khoản vay ngân hàng 40.000 USD của tôi. Tôi cho rằng điều này sẽ đảm bảo khoản vay của tôi được thông qua. Kim: Khoản vay đến đây rồi! Chúng tôi cần thêm một số thông tin. Trước hết, chị hãy cho tôi biết, chi phí dự tính chi phí hoạt động sẽ là bao nhiêu? Pat: Trong năm thứ nhất, tôi dự tính chi phí là: Tiêu thụ hàng hóa: 36.000 USD Điện thoại và các chi phí khác: 14.400 USD Lương nhân viên: 40.000 USD Lãi suất của khoản vay: 6.000 USD (15% của 40.000 USD) Tổng chi phí: 96.400 USD Kim: Chúng tôi cũng phải tính tới khoản khấu hao trang thiết bị trong cửa hàng. Những thiết bị này có thể sử dụng được trong vòng 10 năm. Vì vậy, mỗi năm chúng sẽ giảm đi 10% giá trị tổng số 36.000 USD. Khấu hao thiết bị một năm là 3.600 USD. Do đó, chi phí mỗi năm cũng tăng thêm 3.600 USD, từ 96.400 USD lên 100.000 USD. Nào, tiếp tục nhé, chi phí doanh thu trong năm nay sẽ là 100.000 USD. Pat: Tôi hoan toàn tin tưởng doanh thu sẽ là 720.000 USD hoặc thậm chí còn hơn. Chi phí mua sỉ mặt hàng sẽ là 480.000 USD, như vậy phần chênh lệch là 240.000 USD, bằng 33,3% tổng doanh thu dự kiến là 720.000 USD. Kim: Rất tuyệt! Chúng ta sẽ lập một báo cáo kết quả kinh doanh từ những thông tin này. Chúng ta sẽ bắt đầu từ phần doanh thu, sau đó sẽ khấu trừ chi phí mua hàng. Từ lợi nhuận gộp, chúng ta sẽ tiếp tục khấu trừ chi phí hoạt động để được “lợi nhuận trước thuế – lãi vay”. Rồi cuối cùng, chúng ta sẽ trừ đi lãi vay và thuế để có được lợi nhuận ròng. Báo cáo kết quả kinh doanh dự kiến trong năm hết ngày 31 tháng 12 năm 200x | Doanh thu bán hàng | 720.000 USD | |—|—| | Giá vốn hàng bán (-) | 480.000 USD | | Lợi nhuận gộp | 240.000 USD | | Trừ các chi phí khác: | | | Lương | 40.000 USD | | Thuế cửa hàng | 36.000 USD | | Điện thoại và các chi phí khác | 14.400 USD | | Khấu hao TSCĐ | 3.600 USD | | Lãi suất (của khoản vay) | 6.000 USD | 100.000 USD | | Thu nhập trước thuế | 140.000 USD | | Thuế thu nhập (40%) | 56.000 USD | | Thu nhập ròng | 84.000 USD | Chị Pat này, tình hình kinh doanh trong năm đầu tiên của chị có vẻ rất thuận buồm xuôi gió. Rất nhiều người mới bắt đầu kinh doanh cảm thấy việc có được lợi nhuận ròng sau năm đầu tiên gần như là bất khả thi. Họ có thể làm tốt việc hạn chế thua lỗ và duy trì công việc kinh doanh. Tất nhiên là tôi sẽ cần phải xem xét lại các khoản doanh thu và chi phí dự kiến của chị để đảm bảo chắc chắn là chúng có tính thực tế. Nhưng tôi muốn biết rằng, liệu có bản báo cáo nào thu nhập dự kiến hay không? Pat: Dám nói khái niệm chung. Nhưng “lợi nhuận gộp” có nghĩa là gì? Kim: Đó là một ngữ nghĩa kế toán thường dùng để chỉ phần tiền thu được sau khi lấy doanh thu trừ đi số tiền mà chị phải trả cho nhà cung cấp để mua sắm các mặt hàng mà sao đó đem bán lại cho khách hàng của mình. Nói một cách khác, nó thể hiện lợi nhuận mà bạn có được từ việc bán hàng mà không tính đến các chi phí khác như lương, thuế, chi phí hoạt động hoặc lãi vay.