Cuộc đối thoại giữa Chàng thanh niên và Triết gia xoay quanh bản chất của thế giới và cách chúng ta nhìn nhận nó. Chàng thanh niên bày tỏ sự băn khoăn và cảm thấy thế giới dường như đầy bất công, khó khăn và không mang lại hạnh phúc. Anh đặt câu hỏi liệu thế giới có thực sự phức tạp như anh cảm nhận. Triết gia giải thích rằng thế giới về bản chất là đơn giản, nhưng chính cách chúng ta nhìn nhận, gán ý nghĩa và phản ứng với nó mới tạo ra sự phức tạp. Ông đưa ra ví dụ về nước: bản thân nước là một khái niệm đơn giản, nhưng cảm nhận của chúng ta về nó (nước nóng hay nước lạnh, nước yên ả hay xao động) lại phụ thuộc vào góc nhìn và trạng thái tâm lý cá nhân. Ông nhấn mạnh rằng thế giới mà chúng ta trải nghiệm là sự phản chiếu của thế giới nội tâm, suy nghĩ và trạng thái cảm xúc của chính chúng ta. Thay vì thế giới bên ngoài là phức tạp, Triết gia cho rằng chính sự “bối rối” của chúng ta khi nhìn nhận đã tạo ra sự phức tạp đó. Cuối cùng, Triết gia khẳng định chúng ta có thể thay đổi trải nghiệm của mình về thế giới bằng cách thay đổi cách mình nhìn nhận và suy nghĩ.
Cuộc đối thoại giữa Chàng thanh niên và Triết gia xoay quanh quan niệm về sự thay đổi của con người và thế giới. Chàng thanh niên, ban đầu có ý kiến phản bác, nhưng sau đó lại chấp nhận lời của Triết gia rằng “con người không thể thay đổi”, và tin rằng nếu anh ta không thay đổi, thế giới sẽ trở lại hình hài đơn giản vốn có. Anh hỏi liệu điều này có áp dụng cho tất cả mọi người hay không. Triết gia khẳng định rằng con người *có thể* thay đổi, và sự thay đổi đó không chỉ giúp bản thân mà còn có thể mang lại hạnh phúc. Ông nhấn mạnh rằng không có ngoại lệ và sự thay đổi có thể xảy ra bất cứ lúc nào. Khi Chàng thanh niên tỏ ra ngạc nhiên và xin phép, Triết gia đề nghị tiếp tục cuộc trò chuyện và hỏi lại quan điểm của anh ta về việc “con người không thể thay đổi”. Chàng thanh niên xác nhận điều này, cho rằng hiện tại anh ta đang khổ sở chính vì không thể thay đổi. Cuối cùng, Triết gia đặt câu hỏi liệu anh ta có *mong muốn* thay đổi hay không. Cuộc trao đổi này làm nổi bật sự mâu thuẫn giữa quan niệm rằng con người không thể thay đổi (dẫn đến khổ đau) và khả năng, mong muốn thay đổi để tìm kiếm hạnh phúc.
Cuộc đối thoại giữa Chàng thanh niên và Triết gia tiếp tục với việc chàng trai bày tỏ mong muốn thay đổi nếu có thể, nhưng lại e sợ kết quả tiêu cực. Triết gia chia sẻ kinh nghiệm cá nhân về hành trình tìm kiếm chân lý và mời chàng trai đến phòng để thảo luận sâu hơn về một quan niệm mới mà ông đã khám phá. Tiếp đó, đoạn văn giới thiệu một cuốn sách tóm tắt tư tưởng của Alfred Adler (nhà tâm lý học nổi tiếng), được trình bày dưới dạng đối thoại giữa Chàng thanh niên và Triết gia. Cuốn sách này, đã nhận được sự đón nhận rộng rãi ở phương Tây, tập trung trả lời câu hỏi “Làm thế nào để con người sống hạnh phúc?”. Cuốn sách đặt ra câu hỏi liệu việc thấu hiểu triết lý của Adler có thể thay đổi cuộc đời hay không và được giới thiệu đến độc giả Việt Nam. Cuối cùng, độc giả được mời “bước qua cánh cửa” cùng Chàng thanh niên để khám phá nội dung.
Tác giả quyết định viết cuốn sách này vì những lý do chính sau: 1. **Kinh nghiệm cá nhân:** Tác giả từng là người cầu toàn, không tin tưởng người khác, thường ôm đồm công việc và tự giải quyết mọi thứ, dẫn đến căng thẳng và áp lực. Họ đã tìm ra cách hiệu quả nhất để thoát khỏi tình trạng này là đọc sách, học hỏi suy nghĩ của những người họ kính trọng và áp dụng vào bản thân, giúp tư duy linh hoạt hơn và khả năng chịu áp lực được cải thiện. 2. **Mong muốn giúp đỡ người khác:** Từ những kinh nghiệm của bản thân, tác giả muốn chia sẻ và giúp đỡ những người khác đang gặp vấn đề tương tự. 3. **Quan sát thực tế qua công việc huấn luyện:** 80% công việc của tác giả là huấn luyện doanh nghiệp. Qua quá trình này, họ nhận thấy các nhân viên kinh doanh trẻ thường bị khủng hoảng tinh thần và chỉ trụ vững được vài năm. Điều này thôi thúc tác giả tìm cách xây dựng một hệ thống giúp con người đối mặt với áp lực và căng thẳng trong xã hội hiện đại. 4. **Thành công của học viên:** Các học viên tham gia khóa học của tác giả đã có những cải thiện tích cực về suy nghĩ và khả năng kiểm soát cảm xúc. 5. **Mục đích lan tỏa:** Tác giả hy vọng cuốn sách sẽ giúp bạn đọc thoát khỏi những suy nghĩ tiêu cực, đối mặt với thất bại trong công việc, sự sụp đổ niềm tin và áp lực cuộc sống.