**Mở đầu**
GƯƠNG MẶT CÓ THỂ HIỆN TRANG THÁI CẢM XÚC PHỨC TẠP NHƯ VU BUỒN LÂN LẬN, TÂM LÍ VỪA VỪA GHÉT, CẢM GIÁC CĂNG THẲNG PHA LẪN PHẤN KHÍCH, DÙNG NHƯ TÁC GIẢ PHÁP – ROMAIN ROLLAND TỪNG NÓI: “BIỂU HIỆN TRÊN KHUÔN MẶT LÀ NGÔN NGỮ ĐƯỢC NUÔI DƯỠNG THÀNH CÔNG QUA BAO NHIÊU THẾ KỈ, CŨNG LÀ NGÔN NGỮ PHỨC TẠP GẮP GÀNH NGÀN HÀNG VẠN LẦN ĐIỀU ĐƯỢC NÓI RA TỪ MIỆNG.”
Tất cả những trạng thái này được tạo nên qua sự biến đổi của sắc mặt, sự co giãn cơ mặt và chuyển động của mắt, mũi, miệng.
**Biểu cảm về sắc mặt**
Sắc mặt không chỉ cho thấy được tình trạng sức khỏe mà còn thể hiện trạng thái tâm lí của mỗi người. Ví dụ, sắc mặt hồng hào, gương mặt tươi sáng là biểu hiện cho sức khỏe dồi dào, tâm trạng vui vẻ; sắc mặt đỏ ửng là biểu hiện thẹn thùng; mặt đỏ tía tai là phản ứng khi bị kích động hoặc xấu hổ; sắc mặt tái mét chứng tỏ bạn đang rất tức giận hoặc cảm phản; sắc mặt xanh xao có thể là căng thẳng, cũng có thể là do cơ thể không được khỏe… “Biểu hiện trên khuôn mặt là ngôn ngữ được nuôi dưỡng thành công qua bao nhiêu thế kỉ, cũng là ngôn ngữ phức tạp gấp gành ngàn vạn lần điều được nói ra từ miệng.”
1. Những thông điệp được mang đến bởi nụ cười luôn giúp việc giao tiếp được xúc tiến nhanh chóng, hòa hợp, tạo nên “hiệu ứng cộng hưởng”.
2. Nụ cười có vai trò đặc biệt quan trọng trong giao tiếp, nó không chỉ xóa bỏ được rào cản tâm lí mà còn tăng thêm sự bền chặt, tin tưởng giữa đôi bên. Trong khi giao tiếp, nếu xuất hiện những tình huống căng thẳng thì việc dùng ngôn ngữ từ hợp lí cùng với nụ cười chân thành sẽ giúp chúng ta hòa giải được tình thế.
3. Nụ cười có thể thay thế ngôn ngữ hữu thanh, biểu đạt tư tưởng và tình cảm trong nội tâm phức tạp của con người. Chỉ cần chú ý một chút, bạn có thể hiểu được thái độ thân mật hay giả tạo, đối xử đơn thuần hay lao luyện, tâm địa thật thà hay gian ác, tâm trạng hài lòng hay thất vọng… trong nụ cười của mỗi người, từ đó lựa chọn sách phù hợp. Nụ cười là một tấm thiệp vui trong giao tiếp giữa người với người.
**Biểu cảm của miệng**
Trong quan hệ, giáp, khu giáp, vị giáp, xúc giác), biểu cảm của miệng chỉ xếp sau ánh mắt. Miệng khép hay mở, khóe miệng trễ xuống hay hướng lên có thể truyền đạt những thông tin khác nhau, trong đó nụ cười được coi là biểu hiện ngôn ngữ có sức hấp dẫn và sinh động nhất. Trong quá trình giao tiếp, nụ cười trên khóe môi không chỉ giúp bạn tạo thiện cảm với người mới quen, đôi khi còn là một cách để chữa nhắc nhở khi bạn không có tâm trạng nói chuyện huyện thuyên mà lại.
**Ngôn ngữ của tư thế ngồi**
Khi quan sát thấy hai người ngồi cạnh nhau với tư thế thoải mái, có thể thấy quan hệ của họ thực sự thân thiết. Tư thế ngồi khác nhau nói lên được nhiều điều về đối phương mình đang hướng tới. Chẳng hạn, đối phương ngồi thẳng trong lúc bạn nói, chứng tỏ họ rất thích thú với nội dung câu chuyện của bạn; đồng thời, điều đó cũng thể hiện rằng, họ rất tôn trọng bạn. Ngược lại, nếu tư thế ngồi khom lưng, chứng tỏ họ không thích thú hoặc cảm thấy phiền phức khi nghe bạn nói.
**Con người phải chú ý tới trang phục**
Trang phục là yếu tố quan trọng tạo nên ngôn ngữ cơ thể, nó không chỉ thể hiện thông tin về cá nhân đó như thế nào từ văn hóa, trình độ tri thức, phẩm chất đạo đức, thẩm phán, địa vị… mà còn phản ánh nhiều đặc trưng khác như phong tục và đặc trưng văn hóa dân tộc. Doanh nhân người Nhật – Motoshita trong một lần đi cắt tóc đã bị người cắt tóc thẳng thắn phê bình rằng, ông thiếu quan tâm đến diện mạo của mình. Người thợ cắt tóc nói: “Ông người là đại diện của một công ty mà không biết chủ trọng đến trang phục, người khác sẽ nghĩ như thế nào? Chắc chắn sẽ cho rằng, đến cả ông chủ cũng tùy tiện như thế này thì chất lượng sản phẩm của công ty liệu có tốt được không?” Lời của người thợ cắt tóc này thật có lí, một người phục vụ không chỉnh tề, thần thái không ổn định thì ngay trong phút chốc xúc tiến đã từ đạo hỗ trợ nhằm thắt bại cho mình, khó có thể chiếm được cảm tình và sự tín nhiệm của người khác.
**Nhìn thấu tâm trạng qua chỉnh thể hành động**
Trong rất nhiều trường hợp, khi chúng ta vui sinh một người nào đó, nhưng cơ thể sẽ áp dụng phương thức “chỉnh thể hành động” – từ những góc độ khác nhau truyền đạt một thông tin giống nhau. Trong một số tình huống, một động tác đơn lẻ giống như một từ đơn, có thể biểu đạt một thông tin hoàn chỉnh, thể hiện ý nghĩa hoàn chỉnh. Nhưng trong cuốn sách “Làm thế nào để đọc được ý nghĩ của người khác”, Henry H. Calero đã gợi sự tổ hợp này là “Nhóm thông tin hành động”. Ông viết: “Một cử chỉ không thể hiện một ý nghĩa nhất định, nếu như không hiểu rõ nhóm thông tin (hàng loạt cử chỉ, phối hợp liên tiếp), không dùng hòa thống nhất các động tác trước sau mà chỉ dựa vào một biểu hiện nào đó đã vội vàng đưa ra kết luận thì khó mà hiểu hết thông điệp muốn truyền đạt, dễ gây ra hiểu lầm. Vì thế, khi giao tiếp, không nên chỉ quan sát một số hành động.