Mọi suy nghĩ của chúng ta cũng như đồng xu vậy, nếu không có góc nhìn đa chiều thì bạn chỉ thấy được một mặt của vấn đề. Trong thế giới tràn lan kiến thức như bây giờ thì bạn phải chọn lọc kiến thức để thu nạp. Đừng nhìn chỉ một phía của vấn đề và nhận xét theo góc nhìn chủ quan của bạn; bạn và người ngồi đối diện không thể nhìn cùng một số 6 hoặc 9 được. Một thông tin nếu chỉ được truyền tải từ một phía mà không có sự cân bằng của các quan điểm khác sẽ mang đến ảo tưởng của tính đúng đắn. Điều gì cũng sẽ có mặt trái của nó, nếu bạn không đủ minh mẫn để nhìn thấy sự vật, sự việc đến với bạn thì bạn rất dễ để mình vào trạng thái tiếp thu quá độ dẫn đến sai lệch về kiến thức và suy nghĩ. Vì vậy hãy chọn lọc và nhận thức vùng thông tin chủ yếu mà bạn đang cần để học hỏi hiệu quả nhất.
**Đau khổ là tự nguyện**
Có một câu ngan ngữ suốt nói thế này: Một kẻ trưởng phu không bao giờ nhấc đến những người đàn bà y đã chia tay hay khoan tiền thuế y đã dông. Thực ra, chuyện này là bạt đại hoàn toàn. Tôi chỉ bịa ra đấy thôi! Xin lỗi! Nhưng nếu quả có một câu ngạn ngữ như thế, tôi nghĩ còn một điều kiện nữa để làm kẻ trưởng phu là giữ kín chuyện y làm gì để luôn khỏe mạnh. Một kẻ trưởng phu không nên nói mãi chuyện mình làm gì để duy trì sức khỏe. Ít nhất thì tôi nghĩ như vậy. Như ai cũng biết, tôi không phải là một kẻ trưởng phu, nên trước hết chắc tôi cũng không phải lo lắng về điều trên, Dẫu thế tôi cũng có chút lưỡng lự khi viết cuốn sách này. Có lẽ nói vậy thì nghe giống như lẩn tránh, nhưng đây là một cuốn sách viết về chạy bộ, chứ không phải là một tiểu luận về việc làm sao cho khỏe mạnh. Ở đây tôi sẽ không dựa ra lời khuyên kiểu, “Thôi nào mọi người – cùng chạy bộ mỗi ngày cho khỏe mạnh đi!”. Thay vì vậy, đây là cuốn sách trong đó tôi tập hợp những suy nghĩ của mình về việc chạy bộ có ý nghĩa như thế nào đối với tôi trong tư cách một con người. Chỉ là một cuốn sách trong đó tôi suy ngẫm những thứ khác nhau và chuyển ý nghĩ thành lời. Somerset Maugham từng viết rằng trong mỗi lần cạo râu đều có một triết lý. Tôi hoàn toàn tán thành. Một hành động dù thoạt nhìn có tầm thường đến thế nào, song cứ kiên trì làm dù lâu thì nó sẽ trở thành một nhà vì thâm trầm, thậm chí là thiền định.
Vậy thì, với tư cách là một nhà văn, đồng thời với tư cách người chạy bộ, tôi không cho rằng viết và xuất bản một cuốn sách xoay quanh những ý nghĩ riêng tư về chạy bộ sẽ khiến tôi lạc quá xa khỏi lộ trình quen thuộc của mình. Có lẽ tôi chỉ là tiếp người quá tỉ mỉ, viết ra những ý nghĩ của mình, vậy nên tôi phải thực sự bất bản tay mình làm việc và viết những lời này. Nếu không, tôi sẽ không bao giờ hiểu được chạy bộ có ý nghĩa thế nào đối với tôi. Có lần, khi đang nằm dài trong phòng một khách sạn ở Paris đọc tờ International Herald Tribune, tôi tình cờ đọc được một bài báo chuyên đề về marathon. Có mấy phòng vấn một số người chạy marathon nổi tiếng, và người ta hỏi câu thần chú đặc biệt nào đi qua đầu họ mà có thể giúp họ hăng hái suốt cuộc đua.
Một câu hỏi thú vị đây, tôi thấy. Tôi thấy rất ấn tượng về tất cả những thứ khác nhau mà những người này nghĩ đến trong khi họ chạy 26,2 dặm. Điều đó cho thấy cuộc chạy marathon thực ra là một sự kiện gian khổ ra sao. Nếu ta không cư tự nhẩm đi nhằm lại một câu thần chú kiểu nào đó với mình, ta sẽ chẳng bao giờ tiếp tục nổi. Một người chạy đã nhắc đến một câu thần chú mà anh trai ông cũng là người chạy bộ, đã chỉ cho ông, câu ấy ông đã nghiền ngẫm từ khi bắt đầu chạy bộ. Nó là thế này: Đau đớn là không thể tránh khỏi. Đau khổ là tự nguyện. Giả dụ lúc đang chạy ta lại bất đầu nghĩ, Trời ơi đau quá, mình không chịu đựng nổi nữa rồi. Cái đau đầu là một thực tế không tránh khỏi, nhưng ta có chịu đựng nỗi nữa hay không là tùy thuộc vào chính người chạy. Điều này này gần như gọi gọn được khía cạnh quan trọng nhất của chạy marathon. Đã chừng mười năm rồi từ khi lần đầu tiên tôi có ý tưởng viết một cuốn sách về chạy bộ, nhưng năm tháng cứ trôi qua, tôi cứ thư hết cách tiếp cận này đến cách tiếp cận song chưa hề thực sự xuôi viết ra.
Trước hết, chạy bộ là một đề tài nằm ở phán nào mông lung, và tôi thấy nó khó hình dung cho ta đúng mình nên nói gì về nó. Tuy vậy, đến một lúc nào đó, tôi cho là mình chỉ cần viết một cách trung thực những gì mình nghĩ và cảm nhận về chạy bộ, và trung thành với phong cách riêng của mình. Tôi cho đó là duy nhất để bắt đầu, thế là tôi khởi sự viết cuốn sách, từng chút một, vào mùa hè năm 2005, viết xong vào mùa thu năm 2006. Ngoài đòi chỗ trích dẫn từ các tác phẩm tôi đã viết trước kia, còn thì phần lớn cuốn sách ghi lại những ý nghĩ và cảm nhận của tôi trên thực tế. Có một điều tôi nhận ra: viết trung thực về chạy bộ và viết trung thực về mình ấy là một tư liệu.
Vậy nên tôi cho rằng nếu cuốn sách này như một truyện tập vào hành động chạy bộ thì cũng được thôi. Dù tôi không gọi bất cứ ở đây là triết học học cuốn sách này cũng chứa đựng cái có thể gọi là những bài học cuộc đời. Chúng có thể không đáng kể, nhưng đó là những bài học cá nhân mà tôi đã học được qua việc thực sự cho cơ thể mình vận động, và do vậy nhận ra đau khổ là tự nguyện. Chúng có thể không phải bài học ta có thể khái quát hóa, nhưng đấy là bởi cái được trình bày ở đây là tôi, kiểu người tôi vậy.